معرفی و دانلود کتاب در آفاق شعر کهن: از فردوسی تا حافظ

معرفی کتاب در آفاق شعر کهن: از فردوسی تا حافظ

کتاب در آفاق شعر کهن اثر دیک دیویس، مجموعه‌ای درخشان از ترجمه و تحلیل شعر کلاسیک فارسی است که زیبایی، عشق و فلسفه‌ی زندگی را در کلام شاعرانی چون حافظ، فردوسی، اوحدی، عبید زاکانی و جهان‌ملک خاتون بازتاب می‌دهد. دیک دیویس شعر فارسی را به‌عنوان گنجینه‌ای از میراث ادبی و روحِ فرهنگ ایرانی معرفی می‌کند و با نگاهی موشکافانه و هنرمندانه، زیبایی‌های نهفته در زبان و اندیشه‌ی شاعران پارسی را آشکار می‌سازد و ارتباطی ملموس و چشم‌نواز بین جهان ادبیات فارسی و نقد و ترجمه‌ی غربی آن‌ها برقرار می‌کند.

درباره‌ی کتاب در آفاق شعر کهن

کتاب در آفاق شعر کهن (Ferdowsi, Abolqasem, Shahnameh, Criticism and interpretation) مجموعه‌ای از ترجمه‌ها و بررسی‌های دیک دیویس (Dick Davis)، شاعر و مترجم برجسته‌ی شعر کلاسیک فارسی است که دربرگیرنده‌ی گزیده‌هایی از اشعار کوتاه فارسی و تحلیل‌هایی از سنت شعر درباری ادبیات شرق میانه تا روزگار معاصر را ارائه می‌دهد. این اثر بر شعرهای شناخته‌شده‌ای از شاعرانی چون حافظ، خیام، سنایی، خاقانی و دیگران تکیه دارد و در کنار آن بر ماهیت و تحول شعر کوتاه فارسی نیز تمرکز می‌کند.

دیک دیویس در مقدمه‌ی کتاب توضیح می‌دهد که هدف او از این گزیده، نشان دادن چهره‌ی انسانی، چندوجهی و زنده‌ی شاعران ایرانی است؛ شاعرانی که در عین شکوه درباری، با دغدغه‌های فلسفی، اخلاقی و شخصی نیز درگیر بوده‌اند. او به‌ویژه بر پیوند شعر با بافت اجتماعی و فرهنگی ایرانِ سده‌های میانه تأکید دارد؛ از تنوع زبانی و دینی شهرها تا موقعیت سیاسی شاعران در برابر قدرت و مذهب و چگونگی بازتاب این موقعیت‌ها در زبان و مضمون آثارشان را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد.

نگاهی به شعر فارسی از دیدگاه غربی

کتاب در پنج بخش تنظیم شده و به ترجمه، نقد و تحلیل شعر کلاسیک فارسی می‌پردازد؛ از شاهنامه‌ی فردوسی و نقش زنان در آن، تا ویس و رامین، رباعیات خیام و ترجمه‌ی فیتزجرالد، و شعر زنان ایرانی... این اثر علاوه بر بررسی نظریه‌های دیک دیویس درباره‌ی ترجمه‌ی شعر، شامل مقالاتی برگرفته از سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و مقدمه‌های او بر ترجمه‌های پیشین است و تصویری زنده از پیوند میان زبان، تاریخ و احساس در ادبیات فارسی ارائه می‌دهد. دیک دیویس با نگاهی انسان‌گرایانه، بر وفاداری به روح شعر تأکید دارد و ترجمه را شکلی از بازآفرینی تجربه‌ی شاعرانه می‌داند.

از منظر نظری، کتاب بازتابی از رویکردی انسان‌گرایانه به ترجمه است که در آن وفاداری به روح اثر بر معادل‌سازی زبانی ارجحیت دارد. در آفاق شعر کهن با تکیه بر خوانش فرهنگی و تاریخی متون، تصویری زنده از پیوند میان زبان، احساس و تاریخ اندیشه‌ی ایرانی می‌سازد و در نتیجه، به یکی از منابع معتبر در حوزه‌ی ادبیات تطبیقی و مطالعات ترجمه‌ی شعر فارسی بدل می‌شود.

کتاب در آفاق شعر کهن به کوشش و ترجمه‌ی مصطفی حسینی از انتشارات مروارید به چاپ رسیده و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

کتاب در آفاق شعر کهن برای شما مناسب است اگر

• به شعر کلاسیک فارسی و شاعران بزرگ مانند حافظ، خیام، سنایی و نظامی علاقه‌مندید.
• می‌خواهید شعر فارسی را از دیدگاه یک مترجم و ایران‌شناس غربی بشناسید.
• به هنر ترجمه‌ی شعر و چالش‌های انتقال معنا، وزن و احساس بین زبان‌ها علاقه دارید.
• به دنبال درک فرهنگی و تاریخی از اشعار کلاسیک و عرفانی ایران هستید.
• به مطالعات تطبیقی شرق و غرب و گفت‌وگوی میان فرهنگ‌ها علاقه‌مندید.
• به دنبال منبعی تحلیلی برای پژوهش در زمینه‌ی ادبیات فارسی و ایران‌شناسی هستید.
• در رشته‌های ادبیات، زبان‌شناسی، ترجمه یا فرهنگ‌پژوهی تحصیل یا پژوهش می‌کنید.

در بخشی از کتاب در آفاق شعر کهن: از فردوسی تا حافظ می‌خوانیم

ترجمۀ اشعار غنایی فارسی، به دلایل فرهنگی و ادبی، به دیگر زبان‌ها دشوار است. ناگفته نماند که این دشواری از شاعری به شاعر دیگر متفاوت است. به بیان دیگر، این دشواری مراتبی دارد. فی‌المثل ترجمۀ غزلیات حافظ دشوارترین است. در زمینۀ ترجمۀ آثار غنایی دیویس اثر ارزشمندی با عنوان صور عشق: حافظ، و شاعران شیراز (2013) را به جامعۀ انگلیسی‌زبان پیشکش کرده است. این اثر مشتمل بر ترجمۀ گزیده‌هایی از اشعار سه تن از شاعران دربار آل اینجو یعنی حافظ، جهان‌ملک خاتون، و عبید زاکانی است. بی‌گمان، ترجمۀ شعر جهان‌ملک و عبید زاکانی نسبت به غزلیات حافظ به مراتب آسان‌تر است. به‌هرحال:

ترجمۀ اشعار غنایی در سنجه با ترجمۀ اشعار روایی (منظومه‌ها، مثنوی‌ها، و بعضاً قطعات بلند) یا اشعار کوتاه (مفرد، رباعی، دوبیتی، و قطعۀ کوتاه) مشکلات خاص خود را دارد. در هر دو قالب مضامینِ جهان‌شمول پذیرفتنی‌ای وجود دارد که باید در آن به دیدۀ عنایت نگریست و به برگردان آن اهتمام ورزید. در شعر روایی داستانی و در شعر کوتاه نکتۀ ظریفی هست که به اختصار در باب طبیعت انسانی بیان می‌شود. در شعر غنایی، در مقام مقایسه، مضمون پذیرفتنیِ عملی بسیار اندک است. گسترۀ موضوعی اشعار غِنایی محدود است. تا آن‌جا که به مضمون ارتباط دارد، معمولاً چگونگی عرضه‌داشت آن مهم‌تر است تا خودِ مضمون. اما موضوع واقعی یک قطعه شعر غنایی، برخلاف شعر روایی که شخصیت‌ها و حوادثی دارد، غالباً امری درونی، و تا حد زیادی درک‌ناشدنی است، و به زحمت می‌توان آن را بیان کرد؛ شعر غنایی با عاطفه سروکار دارد نه با واقعیت. مترجم باید بکوشد سبک و عاطفۀ آن را برگردان کند. اگر، هرازگاهی، عاطفه و قالبِ شعر روایی از دست مترجم بگریزد، او دست‌کم داستانی دارد که بدان تکیه کند؛ لیکن اگر عاطفه و قالبِ شعر غنایی را از دست دهد، عملاً چیزی در اختیار ندارد و تهی‌دست است (دیویس، 2012).

فهرست مطالب کتاب

یاد و سپاس
دربارۀ این مجموعه
آرای دیک دیویس در باب ترجمه
سرود باربد: دیویس به گفتۀ دیویس
صداهای پنهان: چه کسی در ترجمه سخن می‌گوید؟
در چاهِ تاریک افراسیاب
زنان شاهنامه: بیگانه و بومی
گلگشتی در شاهنامۀ فردوسی
آشنایی با ویس و رامین
ویس و رامین: هوسنامه‌ای پارتی
خنیاگرِ نشابوری و مترجم عزلت‌گزیده‌اش
دُردانه‌ها: به لفظ اندک و معنی بسیار
سه مروارید در یک صدف
منابع
ارجاع‌ها