معرفی و دانلود کتاب مهراز و شاه آشور: نمایشنامه در دو پرده

معرفی کتاب مهراز و شاه آشور: نمایشنامه در دو پرده

کتاب مهراز و شاه آشور نمایشنامه‌ای فلسفی از فرناندو آرابال، شخصیت مطرح تئاتر ابزورد است. این نویسنده‌ی سرشناس ماهیت تمدن، قدرت، دانش و هویت انسان را در کتاب حاضر واکاوی کرده است. خواننده در حین مطالعه‌ی این نمایشنامه با ماجراهای دو شخصیت با روحیه‌هایی کاملاً متضاد همراه می‌شود که هر کدام نماینده‌ی یکی از قطب‌های تمدن هستند.

درباره‌ی کتاب مهراز و شاه آشور

کتاب مهراز و شاه آشور (The Architect and the Emperor of Assyria) نمایشنامه‌ای در سبک ابزورد با مفاهیم فلسفی عمیقی را در خود گنجانده است. فرناندو آرابال (Fernando Arrabal)، شاعر، فیلمساز و نمایشنامه‌نویسِ مشهور اسپانیایی، مفاهیمی مانند ماهیت تمدن، قدرت، دانش و هویت انسان را در این اثر در قالب موقعیتی تامل‌برانگیز، بررسی کرده است. آرابال، سعی کرده تا با سبکی خاص، تمدن‌های پیشرفته را به سخره بگیرد و زیر تیغ نقد ببرد. نمایشنامه‌ی مهراز و شاه آشور در نگاه اول ممکن است اثری شوخ‌طبعانه به نظر برسد، اما پیام‌های عمیقی را در دل خود نهان دارد.

فرناندو آرابال برای این نمایشنامه‌ی دو پرده‌ای، شخصیت‌های شاه آشور و مهراز را در نظر گرفته است. چرخ روزگار، این شخصیت‌ها را در جزیره‌ای دورافتاده و خلوت کنار هم قرار داده است. شاه آشور، از سانحه‌ای هوایی جان سالم به در برده و در این جزیره گرفتار شده است. این امپراتور نمادی از تمدن، قدرت و ساختارهای اجتماعی روزگار خویش است. شاه آشور در انزوایی که در این جزیره برای وی فراهم شده، به نقش‌های اجتماعی سابق خود می‌اندیشد و در تنهایی مشغول اجرای دوباره‌ی آیین‌ها و زندگی پر از جلال و شکوهِ سابقِ خود می‌شود. پادشاه این نمایشنامه که اکنون خدم و حشم خود را از دست داده، احساس سرخوردگی می‌کند.

از طرف دیگر، مهراز در این جزیره حضور دارد. مهراز که به تعبیر امروزی معنای معمار می‌دهد، شخصیتی کاملاً متضاد با شاه آشور دارد. معمارِ این نمایشنامه، فردی است وحشی که از ارتباط با طبیعت لذت می‌برد. فرناندو آرابال، شخصیت‌های مهراز و شاه آشور را با پیش‌زمینه‌هایی کاملاً متفاوت در این اثر در مقابل هم قرار داده تا استعاره‌ای از تقابل میان تمدن و طبیعت وحشی در ذهن مخاطب تداعی شود.

تقابل سنت و مدرنیته از منظر فرناندو آرابال

نمایشنامه‌ی مهراز و شاه آشور با سقوط هواپیمایی به جزیره‌ای که معمار در آن زندگی می‌کند، آغاز می‌شود. معمار که به چنین حوادثی عادت ندارد، نگران می‌شود و به گوشه‌ای می‌گریزد. اندکی بعد، زیرچشمی نگاهی به هیبتی می‌اندازد که تنها بازمانده‌ی حادثه است. این هیبت، شاه آشور است که از سقوط هواپیما جان سالم به در برده. فرناندو آرابال صحنه‌ی دوم از نمایشنا‌مه‌ی فلسفی مهراز و شاه آشور را دو سال بعد از حادثه‌ی سقوط هواپیمای شاه آشور به جزیره، روایت می‌کند.

خواننده با مطالعه‌ی صحنه‌ی دوم نمایشنامه، متوجه می‌شود که شاه آشور در این دو سال، مشغول آموزش دادن به معمار بوده است. به رغم آموزش‌های زیاد، معمار همچنان در دنیای وحشی خود زندگی می‌کند و شاه آشور را تحویل نمی‌گیرد. در ادامه‌ی این نمایشنامه‌ی ابزورد، مهراز و شاه آشور در نقش‌های سابق خود فرو می‌روند و با یکدیگر مشغول انجام مجموعه‌ای از بازی‌های نقش‌آفرینیِ پرتنش می‌شوند. این نقش‌آفرینی‌ها، پرسش‌هایی عمیق درباره‌ی هویت و ساختارهای تمدن در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند.

نمایشنامه‌ی کمدی سیاه مهراز و شاه آشور را انتشارات دیدآور با ترجمه‌ی شهرام زرگر و رامین ناصر نصیر، چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

نمایشنامه‌ی مهراز و شاه آشور برای شما مناسب است اگر

• از مطالعه‌ی نمایشنامه‌های اروپایی لذت می‌برید.
• فعال حوزه‌ی تئاتر هستید و می‌خواهید با نمایشنامه‌ای در سبک ابزورد با مفاهیم فلسفی آشنا شوید.
• قصد مطالعه‌ی نمایشنامه‌ای با موضوع نقد تمدن و قدرت را دارید.

در بخشی از کتاب مهراز و شاه آشور: نمایشنامه در دو پرده می‌خوانیم

شاه آشور: قایقه رو کجا گذاشتى؟

معمار: تو ساحل.

شاه آشور: کِى ساختى‌ش؟ چرا حتّا یک کلمه هم در موردش به من نگفتى؟ سوگند بخور که بى‌خبر ترکم نکنى!

معمار: سوگند مى‌خورم!

شاه آشور: به چى؟

معمار: به هر چى که تو بخواى. هر چى که براى تو مقدس‌تره!

شاه آشور: به قانون اساسى جزیره!

معمار: مگه حکومت این‌جا سلطنت مطلقه نیست؟

شاه آشور: ساکت شو! این‌جا فقط من حرف مى‌زنم! فقط من! دیشب چه خوابى دیدى؟

معمار: خواب آشور، بزرگ‌ترین امپراتورى باختر رو دیدم که با مشرق زمین بربر در نبرد بود.

شاه آشور: کلّه‌خر! بر عکس گفتى. بیا بجنگیم.

آماده‌ى ‌نبرد مى‌شوند. چمباتمه زده، مسلسل‌ها را در دست گرفته و به سمت هم شلیک مى‌کنند. تق‌تق تق‌تق در حالى که خود را استتار کرده‌اند، همدیگر را رو در رو مى‌یابند و هر یک کلاهخود و بیرقى به همراه دارد.