معرفی و دانلود کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن: تاریخ فلسفه از چشم اندازی متفاوت

معرفی کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن: تاریخ فلسفه از چشم اندازی متفاوت

کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن نگاهی ژرف و تأمل‌برانگیز به مفهوم شر، چه در قالب فجایع طبیعی و چه در قالب قساوت انسانی، می‌اندازد. سوزان نیمن در این اثر به یکی از پرسش‌های کلیدی فلسفه‌ی مدرن غرب، از عصر روشنگری تاکنون، می‌پردازد: «چگونه در جهانی که بی‌گناهان رنج می‌کشند، می‌توان به عقل، معنا و اخلاق امید داشت؟»

درباره‌ی کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن

مفهوم شر یکی از مفاهیم بحث‌برانگیزی است که از دیرباز در فلسفه و الهیات مدنظر بوده و از مردم عادی گرفته تا فلاسفه، پرسش‌های زیادی را در این باب مطرح کرده‌اند: «اگر در جهان خدایی وجود دارد و ساختاری اخلاقی-معنوی را می‌توان برای جهان تصور کرد، چرا همچنان رنج و بدی وجود دارد؟ و آیا وجود شر با قادر، آگاه و خیرخواه بودن خدا متناقض نیست؟» این موضوع در غرب، به ویژه پس از رخدادهایی مثل زلزله لیسبون در سال 1755 قوت گرفت. چراکه چنین فجایعی امید به جهانی عقلانی و منظم را، که پایه فلسفه و روشنگری بود، متزلزل می‌ساختند. سوزان نیمن (Susan Neiman)، کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن (Evil in Modern Thought: An Alternative History of Philosophy) را با بازخوانی تاریخ فلسفه‌ی مدرن آغاز می‌کند و تاریخ فلسفه را بر پایه پرسشی اخلاقی- معنایی نسبت به شرّ بازنویسی می‌کند: اینکه «چرا شر وجود دارد و چگونه می‌توانیم با آن کنار بیاییم؟»

سیر تحول نگاه فلسفی به شرّ در غرب مدرن

در عصر مدرن، اندیشمندان و فلاسفه‌ی بزرگی چون گوتفرید ولهلم لایبنیتس، امانوئل کانت و هگل و بعدها فلاسفه و نویسندگان ادبی مانند ولتر و ساد تلاش کرده‌اند تضاد بین وجود شرّ و ایمان به خیر را توضیح دهند یا توجیه کنند. در تلقی‌های کلاسیک به‌ویژه در آثار کسانی چون لایبنیتس، شرّ برای دستیابی به «بهترین جهان ممکن» یا تنوع جهان، ناگزیر است. سوزان نیمن ابتدا به بررسی چنین پاسخ‌های کلاسیکی می‌پردازد. سپس تحول در نگاه فلسفی به شرّ را در عصر جدید تشریح می‌کند و از فیلسوفانی چون کانت سخن به میان می‌آورد. نهایتاً در کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن، بحث به دوران معاصر، آشویتس، تروریسم، جنایت جمعی و فجایع طبیعی می‌رسد؛ جایی که شرّ دیگر فقط یک دغدغه‌ی دینی نیست. اینجاست که تلقی‌های فیلسوفان قدیمی از معنای شر بر هم می‌خورد و مشخص می‌شود جهان آن‌گونه که به طور سنتی، اخلاقی و دینی فرض می‌شد، منظم، اخلاقی و نظام احسن نیست.

در مجموع، کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن یک بازخوانی جسورانه و اخلاقی-فلسفی از تاریخ اندیشه غرب است که نشان می‌دهد شرّ نه یک موضوع فرعی، که هسته بسیاری از پرسش‌های بنیادین فلسفه بوده است. نشر برج این کتاب را با ترجمه‌ی حسین نیکبخت منتشر کرده و خوانندگان فارسی‌زبان را با رویکردهای تازه‌ای نسبت به مفهوم شر آشنا می‌کند.

جوایز و افتخارات کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن

• برنده‌ی جایزه‌ی بهترین کتاب تخصصی/پژوهشی فلسفه از سوی انجمن ناشران آمریکا در سال 2002
• برنده جایزه تعالی در مطالعه‌ی مذهب در سال 2003 از سوی آکادمی مذهب آمریکا
• یکی از عناوین برجسته‌ی دانشگاهی منتخب برای سال 2003

نکوداشت‌های کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن

• فصیح... سوزان نیمن استدلال می‌کند که شر فقط یک تخلف اخلاقی نیست، بلکه تفسیر ما را از جهان مختل کرده و به چالش می‌کشد. (ادوارد روتشتاین، نیویورک تایمز)
• رساله‌ای روشنفکرانه، عالمانه و جذاب که عمیقاً جالب، گاه با شوخ‌طبعی و بدون ارجاع به اصطلاحات تخصصی یا ابهام‌آفرین نوشته شده است. سوزان نیمن با تغییر مسیر تاریخ فلسفه، آن را زنده کرده است. این کتاب، اثر خوب و نفیسی است. (مجله‌ی چویس)
• روایت سوزان نیمن... نه تنها بر نوشته‌های متفکران خاص پرتو می‌افکند، بلکه ارتباط آن‌ها را با یکدیگر روشن می‌کند و به ما کمک می‌کند تا حقایق خاصی را در مورد دوره‌ی مدرن درک کنیم که فیلسوفان فعلی آن‌ها را گیج‌کننده می‌دانند. (توماس هیبز، هفته‌نامه‌ی ویکلی استاندارد)

کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن برای شما مناسب است اگر

• به پرسش‌هایی مانند «چرا رنج هست؟»، «چگونه رنج و بی‌عدالتی را می‌توان فهمید یا تحمل کرد؟»، «آیا جهان معنا دارد؟» می‌اندیشید.
• به مباحث فلسفه اخلاق چون مفهوم شر علاقه‌مندید.
• دوست دارید تاریخ فلسفه غرب را نه به‌صورت انتزاعی، بلکه در ارتباط با تجربیات انسانی چون رنج، شک، امید و اخلاق بفهمید.

در بخشی از کتاب شر در اندیشه‌ی مدرن: تاریخ فلسفه از چشم اندازی متفاوت می‌خوانیم

فلسفه‌ی مدرن آکنده از آن‌ها بود: اروپایی‌های خوبی که مصمم بودند جدی و سرسخت باشند. آن‌ها در فضایی جهان‌وطنانه زندگی می‌کردند. بِیل دلایل محکمی برای تغییر وضعیت کشورها داشت؛ ولتر ابتدا برای مدتی طولانی اوضاع‌واحوال بیرونی را عمیقاً رصد کرد و پس از آن بود که به چیزی شبیه فضای درونی خود بازگشت. شوپنهاور یک آلمانی بود که فلسفه‌ی هندی را خوانده بود، هیوم یک اسکاتلندی بود که در جامعه‌ی پاریسی توفیق یافت. آن‌ها با ریشخند و بی‌اعتنایی درباره‌ی اسطوره سخن می‌گفتند. همگی از اَشکال بین‌الملل‌گرایی خاص خودشان برای طرح مدعاهایی درباره‌ی جهان استفاده می‌کردند. سفرها کرده و، تا جایی که در روزگار کُندی پُست و جاده‌های ناهموار امکان داشته، تجارب متنوع را آزموده بودند؛ و هیچ‌کدام چنگی به دلشان نزده بود. ولتر این تجربه را از چشم کاندید توصیف کرد؛ که جهان را در جست‌وجوی چیزی بهتر از بی‌مایگی و سبعیت زادگاهش وستفالیا گشته بود. به‌جز گریزی کوتاه به عالم خیال که مایه‌ی ملال و حسرت او شد، تصویری که تجربه‌اش ارائه داد یکنواخت بود. همه‌شمول‌گرایی این متفکرِ جنبش روشنگری حزن‌آور و بی‌روح است. تقدیر انسان و طبیعت انسانی در همه‌جا عمدتاً مشابه است. افسوس!

شوروشوق نیچه منسوخ بود. نیازی نبود نیچه کسی را به روبه‌رو شدن با واقعیت با چشمان باز ترغیب کند. رد آموزه‌ی مشیت به‌منزله‌ی چیزی به‌واقع ناشایست دست‌کم از زمان انتشار دیکشنری بِیل در 1697 آغاز شده بود. تمثیل‌هایی که او برای توصیف خدای راست‌کیشان به کار برد کاری کردند که مؤمنان مشتاقانه همان ادعاهای بی‌روح و خوشایند مبنی بر عدم وجود خدا را طلب کنند که خداناباوران بعدها مطرح کردند. نداشتن خدا بهتر از داشتن چنین خدایی است.

فهرست مطالب کتاب

پیش ‌گفتار
مقدمه
فصل اول: آتشی از آسمان
فصل دوم: محکوم ‌کردن معمار
فصل سوم: پایان‌ یک توهم
فصل چهارم: آواره
مؤخره ‌ای بر ویراست آثار کلاسیک پرینستون
یادداشت ‌ها
کتاب ‌نامه
نمایه