معرفی و دانلود کتاب روانکاو و داستان‌های دیگر

معرفی کتاب روانکاو و داستان‌های دیگر

کتاب روانکاو و داستان‌های دیگر نوشته‌ی ماشادو د آسیس یکی از نمونه‌های درخشان ادبیات مدرن برزیل است که در قالب داستان کوتاه، از عقل و جنون و اخلاق و قدرت می‌گوید. اثری که در ظاهر، مجموعه‌ای از روایت‌های ساده‌ی انسانی است، اما در لایه‌های پنهانش، پرسش‌هایی بنیادی درباره‌ی ماهیت خرد، وجدان و خودآگاهی طرح می‌کند. ماشادو دِ آسیس با نگاهی تیزبین و طنزی تلخ، ذهن انسان مدرن را زیر تیغ تشریح می‌برد؛ انسانی که گمان می‌کند عاقل است، اما هر لحظه در آستانه‌ی پرت شدن به قعر دره‌ی جنون ایستاده است. در این جهان، عقل همان‌قدر خطرناک است که بی‌عقلی، و جنون گاه آخرین پناه است برای رهایی.

درباره‌ی کتاب روانکاو و داستان‌های دیگر

در کتاب روان‌کاو و داستان‌های دیگر (The Psychiatrist and Other Stories)، ماشادو د آسیس (Machado De Assis) بار دیگر نبوغ خود را در تلفیق فلسفه و روان‌شناسی در بستری داستانی نشان می‌دهد. او با زبانی موجز و بی‌پیرایه، ذهن بشر را به میدان آزمایشی بدل می‌کند که در آن خرد، اخلاق و قدرت در برابر هم قرار می‌گیرند. این مجموعه تأملی است بر ماهیت انسان، بر شکنندگی عقل و منطق و فهم و توهم. ماشادو د آسیس در هر روایت، پرده‌ای از تظاهر کردن‌های به‌ظاهر عقلانی جامعه را کنار می‌زند تا نشان دهد در پسِ هر نظم و منطقی، همیشه چیزی از جنس جنون پنهان است، جنونی که شاید شرطِ ادامه‌ی انسان بودنمان باشد.

در داستان «روانکاو»، آسیس با هوشمندی، تفکری فلسفی می‌آفریند که هم‌زمان نقدی بر علم‌گرایی، قدرت مطلق و ساختار اجتماعی است. شخصیت اصلی، دکتر «سیمائو باکامارته»، پزشک و دانشمندی آرمان‌خواه است که در شهر کوچک ایتاگوایى تصمیم می‌گیرد تیمارستانی بنا کند تا بیماران روانی را درمان کند. اما از لحظه‌ای که باکامارته به‌نام علم به طبقه‌بندی و درمان روان انسان‌ها می‌پردازد، جنون واقعی آغاز می‌شود؛ جنونی که جدا از خود بیماران، در سازوکار عقلانی علم نهفته است. او ابتدا مجانین واقعی را بستری می‌کند، اما اندک‌اندک تمایز بین سلامت و دیوانگی در نظرش فرو می‌ریزد، تا آنجا که هر کس اندکی متفاوت بیندیشد، گرفتار تشخیص او می‌شود. شهر به تماشای جنونی جمعی بدل می‌شود که باکامارته، به‌عنوان نماد عقلِ خودبنیاد مدرن، خالق آن است.

جنونِ خرد؛ وقتی درمان، خود شکلی از بیماری می‌شود

ماشادو د آسیس در این اثر، از زبان روایی ساده و ظاهراً بی‌طرفی استفاده می‌کند تا بی‌پروایی علم در تسلط بر انسان را افشا کند. شوخ‌طبعی او نوعی تماشای تراژیکِ سقوط عقل در نقاب خرد است. او با نگاهی رندانه، از ساختارهای دینی، سیاسی و اخلاقی عصر خود عبور می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه درمانِ دیوانگی می‌تواند خود به ابزار سلطه بدل شود. باکامارته در نهایت، با گسترش تعریف خود از جنون، تمام شهر را به تیمارستان می‌فرستد و خود تنها بازمانده‌ی عقل می‌شود، تا آنکه به ناگاه درمی‌یابد خودش از همه دیوانه‌تر است.

دیگر داستان‌های مجموعه، مانند «آینه»، «بازوان آن زن» و «در نهانخانه‌ی دل»، هر یک با نگاهی فلسفی و روان‌شناسانه به جنبه‌های پنهان روان انسان می‌پردازند: در «آینه»، شخصیت اصلی درمی‌یابد که وجودش بی‌آنکه در چشم دیگری منعکس شود، پوچ است؛ در «در نهانخانه‌ی دل»، راوی با زبانی دوپهلو از وجدان و خودفریبی سخن می‌گوید. این داستان‌ها، هرچند در ظاهر ساده‌اند، از حیث ساختار و لایه‌های معنایی، پیش‌قراول ادبیات اگزیستانسیالیستی و مدرن به شمار می‌روند.

سبک نثر ماشادو د آسیس، برخلاف شکوه پرزرق نویسندگان رمانتیک، موجز، ایهام‌دار و آمیخته به نوعی خونسردی فلسفی است. او با نگاهی دقیق به سازوکار ذهن، از روان انسان جهانی می‌سازد که در آن حقیقت، همواره از پسِ پرده‌ای از طنز و توهم دیده می‌شود و این جهان، بر مدار ابهام و نسبیت در چرخش است.

روان‌کاو و داستان‌های دیگر مجموعه‌ای است از ذهنی ژرف و بی‌قرار که با نگاهی انسانی و اندوهگین، به پوچی عقلِ مطلق، آسیب‌پذیری اخلاق و شکنندگی خط باریک میان هوشیاری و هذیان می‌نگرد. این کتاب، خواننده را به نگاهی تیزبینانه‌تر و تردید در سلامت خود و جامعه فرا می‌خواند؛ زیرا همان‌گونه که ماشادو د آسیس می‌گوید، در جهانی که همه در پی اثبات خرد خود هستند، شاید تنها راه نجات پذیرفتن سهمی از جنون باشد.

کتاب روانکاو و داستان‌های دیگر با ترجمه‌ی عبدالله کوثری از نشر ماهی به انتشار رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

کتاب روانکاو و داستان‌های دیگر برای شما مناسب است اگر

• به ادبیات فلسفی و روان‌شناسانه علاقه‌مند هستید.
• از خواندن داستان کوتاه‌های تأمل‌برانگیز لذت می‌برید.
• به نقد ساختارهای قدرت، علم‌گرایی و اخلاق در قالب داستان علاقه دارید.
• به آثار کلاسیک ادبیات آمریکای لاتین علاقه دارید.
• دوست دارید در داستان‌هایی با لایه‌های معنایی پیچیده و چندوجهی غرق شوید.

در بخشی از کتاب روانکاو و داستان‌های دیگر می‌خوانیم

بعضى از بیماران از عشق مجنون شده بودند. یکى‌شان تمام مدت توى ساختمان یا حیاط پرسه مى‌زد و سراغ همسرش را مى‌گرفت که از زور غیرت کشته بودش و همان واقعه آغاز دیوانگى‌اش شده بود. دیگرى فکر مى‌کرد ستاره‌ى سحرى است. این آدم بارها و بارها از خانمى خواستگارى کرده بود و خانم هم بارها و بارها جواب رد داده بود. مرد دلیلش را مى‌دانست؛ آن بانوى محترم فکر مى‌کرد جناب ایشان آدمى فوق‌العاده خنگ و خسته‌کننده است و چشم به در دوخته بود تا خواستگارى بهتر به سراغش بیاید. حالا این بینوا ستاره‌اى درخشان شده بود، مى‌ایستاد و دست‌ها و پاهایش را به چهار طرف دراز مى‌کرد، درست مثل شعاع نور ستاره. و همین‌طور مى‌ماند به انتظار آفتاب که سر بزند و جاى او را بگیرد.

نمونه‌هاى قابل توجهى هم از خودبزرگ‌بینى دیده مى‌شد. یکى از بیماران که پسر خیاطى خُرده‌پا بود، نسب‌نامه‌اى براى خودش ابداع کرده بود که جد و آبایش را به خاندان جلیل سلطنت مى‌رساند و از طریق آن‌ها سرانجام به یهوه. این نسب‌نامه را از اول تا آخر از بر مى‌خواند و براى چسباندن هر پسرى به پدرش یک “ابن” اضافه مى‌کرد. بعد، دستى به پیشانى مى‌کوبید، بشکنى مى‌زد و باز از نو شروع مى‌کرد. بیمارِ دیگر کم و بیش همین فکر را در سر داشت، اما آن را با منطقى محکم‌تر بیان مى‌کرد. از این قضیه شروع مى‌کرد که فرزند خداست و این چیزى بود که حتى کشیش ناحیه هم نمى‌توانست انکارش کند و بعد استدلال مى‌کرد که چون نوع فرزند با نوع پدر یکى است، پس شخص شخیص خودش باید خدا باشد. این نتیجه که از دو مقدمه‌ى انکارناپذیر یکى توراتى و دیگرى علمى حاصل مى‌شد، این مرد را در جایى بس والاتر از دیوانگانى مى‌نشاند که خود را قیصر رم و اسکندر یا سایر موجودات فانى مى‌دانستند.

فهرست مطالب کتاب

درباره‌ى نویسنده
روانکاو
بازوان آن زن
آینه
در نهانخانه‌ى دل
ترکه‌ى عدالت
بازى حیوانات
عشاى نیمه‌شب
پدر در برابر مادر
آموزش جناب ازمابهتران
تعطیلات
شب دریاسالار
آخرین خواست