معرفی و دانلود کتاب نوشتن برای صحنه: راهنمای عملی نمایشنامه نویسی

معرفی کتاب نوشتن برای صحنه: راهنمای عملی نمایشنامه نویسی

کتاب نوشتن برای صحنه، اثری جامع برای آشنایی با روش‌های سودمند نمایشنامه‌نویسی است. لیروی کلارک، نویسنده‌ی کتاب، با بهره‌گیری از تجربه‌ی ارزشمند خود در حوزه‌ی نوشتن برای صحنه، خواننده را با تمامی مراحل خلق نمایشنامه‌ای تأثیرگذار و قابل اجرا بر روی صحنه آشنا می‌کند. پس از مطالعه‌ی کتاب حاضر، با طرح، تِم، شخصیت‌پردازی و دیالوگ‌نویسیِ نمایشنامه آشنا می‌شوید و شیوه‌های نگارش نمایشنامه‌ای تأثیرگذار را فرامی‌گیرید.

درباره‌ی کتاب نوشتن برای صحنه

کتاب آموزشی نوشتن برای صحنه (Writing for the Stage: A Practical Playwriting Guide)، نقشه‌ی راهی جامع برای آشنایی با تمامی مراحل نمایشنامه‌نویسی را در خود گنجانده است. لیروی کلارک (Leroy Clark)، نویسنده‌ی کتاب، اصول پایه و فنون نوشتن نمایشنامه را با زبانی ساده آموزش داده است. مطالب آموزشی این اثر با رویکردی تمرین‌محور، مطرح شده‌اند. منظور از این رویکرد، نزدیک به 100 تمرین برای نمایشنامه‌نویسی در این کتاب است. این تمرین‌ها به 3 سطح اصلی تقسیم شده‌اند. سطح نخست، برای نویسنده‌های مبتدی است. سطح متوسط و پیشرفته برای افرادی است که دستی در نمایشنامه‌نویسی دارند؛ اما در فکر تقویت مهارت‌های خود هستند. آموزش‌های این کتاب، ماحصل سال‌ها استادی دانشگاه و کارگردانی بیشتر از نود نمایشنامه است. لیروی کلارک، تمرین‌های این کتاب را قبلاً در کلاس‌های نمایشنامه‌نویسیِ خود استفاده کرده است. این رویکرد، اثربخشیِ انجام تمرین‌های این اثر را تضمین می‌کند. نویسنده در کنار تمرین‌ها، فهرستی کامل از نمایشنامه‌های مهمی که تماشا یا خواندن آن‌ها به افزایش مهارت نمایشنامه‌نویسی خواننده کمک می‌کند را مطرح کرده است.

مطالب کتاب نوشتن برای صحنه با توضیحاتی درباره‌ی اساس درام آغاز می‌شود. لیروی کلارک، توضیحاتی درباره‌ی کنشِ محرک و هدف پروتاگونیست (شخصیت محوری) که از کنش محرک برخاسته را در این بخش مطرح کرده است. در کنار این توضیحات، مشکلات رایجی که باعث سردرگمی نمایشنامه‌نویس‌ها می‌شود نیز توضیح داده شده‌اند. راه‌حل‌هایی برای حل این مشکلات رایج در کتاب نوشتن برای صحنه قرار گرفته است. این رویکرد، کتاب حاضر را به اثری خودآموز برای آشنایی با تمامی جنبه‌های نمایشنامه‌نویسی تبدیل کرده است.

نوشتن برای صحنه با سبک لیروی کلارک

در ادامه‌ی کتاب نوشتن برای صحنه، روش‌های پیدا کردن ایده برای نمایشنامه توضیح داده شده‌اند. نویسنده در این بخش ابتدا به بیان تجربه‌های شخصیِ خود پرداخته تا خواننده با رویکردهای مختلف پیدا کردن ایده برای نمایشنامه آشنا شود. مشاهده‌ی آدم‌ها، تصاویر و رویدادها، تحقیق و نوشتن یادداشت‌های روزانه، روش‌های شخصی است که لیروی کلارک برای پیدا کردن ایده‌ی نمایشنامه از آن‌ها کمک می‌گیرد.

آموزه‌های کتاب نوشتن برای صحنه با توضیحاتی درباره‌ی طرح‌ریزی برای پیش‌نویس اول، ادامه پیدا می‌کند. خواننده با مطالعه‌ی این بخش با شیوه‌ی سازماندهی ایده‌ها و ساختاربخشیدن به داستانِ نمایشنامه آشنا می‌شود. لیروی کلارک، آموزش کاملی درباره‌ی مشخصات جامعه‌شناختیِ داستان نمایشنامه در این اثر مطرح کرده است. شیوه‌ی نگارش مونولوگ، انواع سبک‌های نمایشنامه‌نویسی، وسایل صحنه و نوشتن و بازنویسی، برخی دیگر از آموزه‌های کتاب حاضر به حساب می‌آید. مطالب این کتاب با توضیحاتی درباره‌ی پیش نویس، ویرایش، نمایشنامه‌خوانی و کارگاه‌های اجرای نمایشنامه خاتمه پیدا می‌کند. مطالعه‌ی این آموزه‌ها و انجام تمرین‌های کتاب حاضر، تمامی اطلاعات و مهارت‌های لازم برای نوشتن نمایشنامه را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.

کتاب نوشتن برای صحنه را انتشارات بیدگل با ترجمه‌ی قاسم نجاری، چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

نکوداشت‌های کتاب نوشتن برای صحنه

• من هرگز متنی جامع‌تر و کامل‌تر از نوشتن برای صحنه ندیده‌ام. تمرین‌هایی که این کتاب برای دانشجوهای نمایشنامه‌نویسی پیشنهاد می‌دهد، بسیار هوشمندانه و مبتکرانه هستند. این تمرین‌ها برای هر کسی که می‌خواهد مهارت‌های ضروری نمایشنامه‌نویسی را توسعه دهد، منافع عظیمی به همراه دارند. این مهارت‌ها شامل پرورش شخصیت، حفظ علاقه و درگیری مخاطب، آشکارسازی ظریف پیش‌زمینه‌ی داستان و خلق ساختار داستانی باورپذیر می‌شود. (دِیوید واگُنِر، دانشگاه واشینگتن)
• کتابی برجسته و متمایز. متنی برتر و بسیار مفید به شمار می‌آید، زیرا صادقانه، کاملاً جامع، گام‌به‌گام و فراگیر نوشته شده است. درک نویسنده از سازوکار تئاتر امروزی، بسیار عاقلانه و زیرکانه است. (ریچارد کالینوسکی، دانشگاه ویسکانسین اوشکوش)

کتاب نوشتن برای صحنه برای شما مناسب است اگر

• دانشجوی رشته‌ی هنرهای نمایشی هستید و به منبعی تمرینی و خودآموز برای یادگیری مهارت‌های نمایشنامه‌نویسی نیاز دارید.
• هنرهای نمایشی را تدریس می‌کنید و به دنبال منبعی برای پیدا کردن تمرین‌ها و آموزه‌های سودمند برای نمایشنامه‌نویسی می‌گردید.
• قصد دارید نمایشنامه‌نویسی را به صورت خودآموز و از پایه یاد بگیرید.
• در حوزه‌ی نمایشنامه‌نویسی فعالیت می‌کنید و می‌خواهید مهارت‌های نگارش نمایشنامه‌ی خود را با استفاده از تکنیک‌های روز دنیا تقویت نمایید.

در بخشی از کتاب نوشتن برای صحنه: راهنمای عملی نمایشنامه نویسی می‌خوانیم

تمرکز متن مردانه بر خطوط تکی یا موازی طرح است که با رویدادی قدرتمند به نقطۀ اوج می‌رسد. اما متن زنانه با سلسله‌ای از صحنه‌هایی که [در عین حفظ درون‌مایه] متنوع‌اند و همه‌ به ‌یک ‌اندازه اهمیت دارند، به‌دنبال واکاوی یک ایدۀ درون‌مایه‌ای اساسی است. آنچه در ادامه می‌خوانید، عناصر ساختاری متن زنانه است.

حفظ تنوع صحنه‌ای نیازمند یک کانون متحدکننده است. این وحدت را معمولاً درون‌مایه همراه خود می‌آورد. یوهان سباستین باخ در قرن هجدهم میلادی فرمی از موسیقی را به محبوبیت عام رساند که فوگ نامیده می‌شد. فوگ قطعه‌ای است با چندین صدا که هرکدام از این صداها از لحاظ اهمیت برابرند و هرکدام درون‌مایه‌ای از پیش ‌تعیین‌شده را واکاوی می‌کنند. این درون‌مایه معمولاً یک خط ملودی کوتاه است که هرکدام از صداها در ابتدای یک فوگ آن را بیان می‌کنند. اولین چیزی که در یک فوگ می‌شنوید موضوع هویت‌بخش است؛ یعنی خط ملودی. سپس پاسخ را می‌شنوید که صدایی دیگر است که همان موضوع را به صدای خود بیان می‌کند و سپس صداهای دیگر را می‌شنوید که به آن دو صدای ابتدایی اضافه می‌شود. فوگ هنگامی به پایان می‌رسد که موضوع به‌اندازۀ کافی پرورش پیدا کرده و صداهای متضاد هم‌آوا شده‌اند.

نیرویی که به متنی زنانه وحدت می‌بخشد، همچون عنصر وحدت‌بخشِ فوگ، موضوع است. موضوع مفهوم یا ایده‌ای درون‌مایه‌ای است که نمایشنامه‌نویس در نظر دارد بررسی‌اش کند. موضوع می‌تواند دربارۀ مشاهدۀ رفتار انسانی باشد، یا بحثی دربارۀ ساختار اجتماعی، کندوکاو در یک احساس یا حتی چیزی نباشد جز ستایش لذات زندگی. موضوع یک متن زنانه این‌گونه است: «این چیزی است که اینجا درباره‌اش صحبت می‌کنیم»، درست همچون موضوع یک فوگ که می‌گوید: «این صدایی است که می‌خواهیم با آن بازی کنیم.»

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
مقدمه
1: اساس درام
کشمکش
کنش محرک
هدف
کنش محوری
نقطۀ چرخش
نقطۀ اوج
سه سطحِ کشمکش
کشمکش درونی
کشمکش شخصی و بیرونی
مشکلات متداول
محرک‌های طرح
کشمکش صعودی
کشمکش ایستا
راه‌حل‌ها
خلاصه
2: پیداکردن ایده برای نمایشنامه
تجربۀ شخصی
مشاهدۀ آدم‌ها، تصاویر و رویدادها
تحقیق
داشتن یادداشت روزانه
خلاصه
3: طرح‌ریزی برای پیش‌نویس اول
عنوان موقت
اسم و شرح کاراکترها
اولین صحنه
نگه‌داشتنِ توجه مخاطب
سناریوهای طرح
خلاصه
4: قالب حرفه‌ای
راهنمای قالب
خلاصه
5: ریتم
خلقِ ریتم
تأثیرات بر ریتم
حرکت افقی و عمودی
خلاصه
6: طرح
چینشِ وقایع
فرم‌بخشیدن به طرح
انواع طرح
متعادل‌کردنِ آغاز، میانه و پایان
موانع
صحنۀ اساسی
مشکلات متداول طرح
نکات دیگر
زیرمتن
خلاصه
7: ساختار
ساختار مردانه
رویکرد خطی
اشتعال
صحنه
ضرب
پرده
گره‌گشایی
افشاگری
انعکاس
ارزش‌های داستان
وحدت‌های سه‌گانه
کنش
زمان
مکان
نمایشنامه در تئاتر امروز
ساختار زنانه
رویکردهای غیرخطی
ساختار مدور
ساختار اپیزودیک
خلاصه
8: مشخصات فیزیکی
پرورش جسمانیِ کاراکتر
ظاهر
وضعیت بدن و حرکت
انواع بدن‌ها
صدا
فعالیت فیزیکی
خلاصه
9: مشخصات جامعه‌شناختی
پرورش کاراکتر
مشاهدات
تفاسیر
نتیجه‌گیری‌ها
پرورش اجتماعی
متنِ زندگی
خلاصه
10: مشخصات روان‌شناختی
پرورش روان‌شناختی
پنجرۀ جوهری
سازوکارهای دفاعی
انتظاراتِ غیرواقعی
کاراکتر کنش است
عمقِ کاراکتر
تیپ‌های متضاد
پرسش‌نامۀ کاراکتر
خلاصه
11: هماهنگی کاراکترها
پیش‌داستان
هماهنگیِ درست
کهن‌الگوها
رئیس
شورشی
بهترین دوست
روشنفکر
مبارز
اغواگر فریبنده
معصوم
ماجراجو یا پرستار
مثال‌ها
مخالفانِ برابر
بوتۀ آزمایش
وقتی کاراکتر دیگری وارد می‌شود
کاراکترهای خود را بشناسید
تحلیل کاراکتر
مشغولیت صحنه‌ای
کارهای عملی
خلاصه
12: دیالوگ
استفاده از زبان
آکسان‌ها و لهجه‌ها
ساختار جمله
ریتم آوایی
جزئیات
تطابق با سلیقه
تصاویر (ایماژها)، زبان عامیانه و زبان کوچه‌بازار
شاکلۀ گفتاری «جواهر» ها
فحش
اولین برخوردها مهم‌اند
اولین دیالوگ
طول گفتارها
اطمینان از بیانِ روان دیالوگ‌ها
از دادن اطلاعات مستقیم دوری کنید
زبان شاعرانه
همکاری
خلاصه
13: مونولوگ
انواع مونولوگ
مونولوگ‌های خودزندگی‌نامه‌ای
نمایشنامه‌های تک‌نفره
مونولوگ براساس واقعیت
مونولوگ‌های موضوعی
مونولوگ‌های داستانی
مونولوگ‌های آزمون بازیگری
پرسش‌ها
سبک دراماتیک
سبک شخصی شما
یافتن صدای کاراکتر
ویژگی‌های مونولوگ‌های خوب
خلاصه
14: زمینه، لباس و دیگر مسائل فنی
فرم‌های تئاتری
زمینه «اگر» های جادویی
لباس
وسایل صحنه
تبدیل‌ها
جلوه‌های صوتی
جلسات طراحی و تولید
خلاصه
15: ژانر و سبک
ژانر
سبک
برهنگی
تئاتر این‌یر فیس
خلاصه
16: شیرازه و فرض اصلی
شیرازه
فرض اصلی
نگو، نشان بده
خلاصه
17: نوشتن و بازنویسی
پیش‌نویس اول
پیش‌نویس دوم
استفاده از ویرگول
ویرایش
کپی‌رایت
خلاصه
18: نمایشنامه‌خوانی، مسابقه، اجرا و دیگر فرصت‌ها
قدم بعد
فرصت‌های اجرایی
نمایشنامه‌خوانی
نمایشنامه‌خوانی
اجراهای کارگاهی
انواع دیگر اجرا
انواع کمپانی‌های تئاتری
خلاصه
ضمیمۀ الف: نمونه سرفصل‌های درسی
ضمیمۀ ب: نتایج و ارزیابی
کتاب‌شناسی
واژه‌نامه