معرفی و دانلود کتاب سر توحید: رساله‌ای درباره تکوین اصول ایمان مسیحی در چهار قرن نخست میلادی (تا مجمع افسس)

معرفی کتاب سر توحید: رساله‌ای درباره تکوین اصول ایمان مسیحی در چهار قرن نخست میلادی (تا مجمع افسس)

کتاب سر توحید، منبعی تاریخی پیرامون چهار سده‌ی نخستینِ شکل‌گیری دین مسیحیت است. هومن قاسمی، نویسنده‌ی کتاب، تکوین تاریخیِ اصول ایمان مسیحی را در قالب روایتی نظام‌مند در این اثر مطرح کرده است. پس از مطالعه‌ی این اثر با اصول کلی عقاید مهم مسیحیت ارجمه «تثلیث» و «تجسد» آشنا می‌شوید.

درباره‌ی کتاب سر توحید

کتاب سر توحید، اثری کامل برای آشنایی با لایه‌های مسیحیت و فلسفه‌ی شکل‌گیری این دین است. هومن قاسمی، نویسنده‌ی کتاب، در این اثر به شما کمک می‌کند تا با شکل‌گیری اصول ایمان مسیحی در دل تلاطم‌های تاریخی و منازعات فکری آشنا شوید. رکن‌های اساسی ایمان مسیحی مانند تثلیث و تجسد در این اثر از سال‌های نخستین مسیحیت تا مجمع اِفسُس، بررسی شده‌اند. شورای افسس برای پایان دادن به اختلافات فکری درباره‌ی مقام مریم مقدس و رسیدن به یکپارچگی در سال431 میلادی تشکیل شد تا با تائید اعتقادنامه‌ی نیقیه، به یک باور مشترک در جهان مسیحیت دست یابد. این مجمع با رد کردنِ آموزه‌های نِستوریوس و تایید جایگاه الهی مریم، توانست از تفرقه در میان پیروان جلوگیری کرده و اصولِ ایمانِ مسیحی را تثبیت نماید.

هومن قاسمی، به جای بررسی احکام اعتقادی دین مسیحی، به مفهوم اصول ایمان مسیحی توجه نشان داده است. این رویکرد باعث شده تا در این متن به تثلیث و تجسد، به‌عنوان عناصر انحصاری دستگاه فکری الهیات مسیحی و اجزا مربوط به آن مانند علم الآدم و علم الفلاح، پرداخته شود. در کنار این مفاهیم، تاریخ کلیسا و تشهد‌نامه‌های مسیحیِ چهار سده‌ی نخست مسیحیت در کتاب حاضر بررسی شده‌اند.

مطالب کتاب سر توحید، پس از پیشگفتار با توضیحاتی درباره‌ی تکوین اصول ایمان مسیحی در چهار سده‌ی نخست میلادی آغاز می‌شود. بر اساس این توضیحات، تبیین ماهیت مریم مقدس از همان نخستین سده‌ی مسیحی محل نزاع بود. هومن قاسمی، به توضیح فرقه‌های متفاوتی پرداخته که باورهای مختلفی درباره‌ی مریم مقدس داشتند.

برخی از این فرقه‌ها، برخلاف تفسیر رسمیِ کلیسا به غیرالهی بودن مریم مقدس معتقد بودند و آموزه‌ی رسمی مبنی بر باکرگِی دائمیِ مریم مقدس را رد می‌کردند. در ادامه‌ی کتاب سر توحید، نظریه‌های فرقه‌های دیگر مسیحیت درباره‌ی انکار تثلیث، مطرح شده است. برخی از مسیحیان، هویت واحد کلمه و مسیح را نهی می‌کردند و مدعی بودند که عیسی به دلیل پاکدامنی و کمال، توسط اراده‌ی الهی بدون هیچ شائبه‌ای برگزیده شده است.

واکاوی دستگاه‌های فکری مسیحیت در چهار سده‌ی نخست؛ پژوهشی از هومن قاسمی

اصول مکتب فقهیِ اسکندریه و مکتب فقهیِ کاپادُکیا در بخش دیگر کتاب سر توحید توضیح داده شده است. قاسمی پس از این توضیحات، به شرح کاملی از مکتب فقهی انطاکیه، پرداخته است. باورمندان به مکتب فقهی انطاکیه، به دنبال تفسیر لفظی - تاریخی متن کتاب مقدس بودند. نظریه‌های اصلی این مکتب بر جنبه‌ی انسانی و حیاتِ زمینیِ مسیح تاکید می‌کرد.

هومن قاسمی در ادامه‌ی کتاب سر توحید به نزاع میان دو مکتب اسکندریه و انطاکیه توجه نشان داده است. علمای این دو مکتب بر سر نحوه‌ی تفسیر کتاب مقدس و ماهیت عیسی مسیح با هم نزاع داشتند. این تفاوت در دیدگاه‌های فلسفی، رقابت شدیدی میان این دو قطب فکری برای تصاحب کرسی‌های قدرت در کلیسا ایجاد کرد.

مطالب کتاب سر توحید با ضمیمه‌های کاملی از منابعی که در این متن به آن‌ها اشاره شده و نمایه‌های مسیحیت، خاتمه پیدا می‌کند. هومن قاسمی، نمایه‌ی آیات عَهدَین، نام‌ها، اماکن، مکاتب، مجامع، کتاب‌ها، خطابه‌ها و رساله‌های مکتب‌های مختلف در چهار سده‌ی نخست ایجاد مسیحیت را در این بخش آورده است. این رویکرد، کتاب را به منبعی کامل برای آشنایی با دستگاه‌های فکریِ سده‌های نخست مسیحیت تبدیل کرده است.

کتاب سر توحید را انتشارات فراهم، چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

کتاب سر توحید برای شما مناسب است اگر

• به دنبال درک دقیق نحوه‌ی شکل‌گیری اصول اعتقادی مسیحیت در چهار سده‌ی نخست میلادی هستید.
• در حوزه‌ی مسیحیت‌شناسی پژوهش می‌کنید و می‌خواهید با نزاع میان مکتب انطاکیه و مکتب اسکندریه آشنا شوید.
• در رشته‌های ادیان و عرفان، تحصیل یا تدریس می‌کنید و به منبعی برای آشنایی با دستگاه فکری مسیحیت در سده‌های نخستین شکل‌گیری این دین می‌گردید.

در بخشی از کتاب سر توحید: رساله‌ای درباره تکوین اصول ایمان مسیحی در چهار قرن نخست میلادی (تا مجمع افسس) می‌خوانیم

گرگریس اسقف نازیانزس بافاصله بسیار از دودیگر فقیه مکتب کاپادکیا در صدر نظریه‌پردازی قرار دارد؛ به‌نحوی‌که در سراسر تاریخ مسیحیت، پس از یوحنای رسول، فقط او اجماعاً به متأله، در معنای «ملتبس به الهیت»، ملقب شده است. نظام جامع الهیات نزد گرِگریس متأله، بر شیوۀ الهی زیستن بنا شده؛ حیاتی که اصل و منشأ و غایت آن الوهیت است. تا زمان گرِگریس متأله، بیشتر آثار فقه مسیحی با هیچ اسلوب نوشتاری نظام‌مندی نوشته نمی‌شد. حتی اگر مفاهیم نظام‌مند را بیان می‌کردند فقط نامه‌ها، مواعظ، و خطبه‌های مناسبتی و غالباً خطابی و جدلی طرح می‌شدند. اما گرگریس متأله با نزدیک‌شدن به اسلوب اشعار همرس در دیوان اشعار الهیاتی و تاریخی خویش و بسط‌دادن رساله‌های تعلیمی اوریگنس، نخستین اسلوب رسائل فقهی را نیز ایجاد کرد.

از مطمح نظر گرگریس متأله، معرفت به خدا از شیوه زیستن فرد سالک لاینفک است. سالک در معرفت خدا با احوال و مقاماتی همراه است که می‌باید از طریق آداب و سیر سلوک خاصی تحصیل شوند. به سبب همین تعالیم، اسقف نازیانزس بزرگ‌ترین آموزگار طریقت اهل الله به شمار می‌آید. معرفت به خدا رابطه‌ای است میان سالک و خدا، و همان زیستن سالک است در رابطه او باخدا. بدایت طریق عرفان، نه بااطلاع انتزاعی از وجود خدا، بلکه با جذب سالک به افق حضور خدا و فعالیت الوهیت در محضر عالم آغاز می‌شود. اعتقاد صحیح بدون ترقی روحانی و طی مدارج مقامات و احوال ممکن نیست و درجه اعتقاد و حد ترقی درهرحال و مقام با یکدیگر ممزوجند. می‌توان گفت، از مطمح نظر گرِگریس متأله تفکیک ادراک خدا از وسایط ادراک او ممتنع است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
علائم و اختصارات
سر توحید
1. مقدمه
2. مکتب فقهی اسکندریه
1-2. مکتب فقهی کاپادکیا
2-2. سابقۀ علم الروح
3-2. اوج مکتب کاپادکیا
4-2. اوج مکتب اسکندریه
3. مکتب فقهی انطاکیه
4. نزاع دو مکتب اسکندریه و انطاکیه
ضمیمۀ 1
ضمیمۀ 2
نمایه آیات عهدین
نمایه نام‌ها
نمایه اماکن، مکاتب، و مجامع
نمایه کتب، خطب، و رسائل
منابع و مآخذ