معرفی و دانلود کتاب انسان بودن دشوار است: غلبه بر پنج نقص شناختی ذاتی

معرفی کتاب انسان بودن دشوار است: غلبه بر پنج نقص شناختی ذاتی

حیوانات از رنجِ ناشی از بی‌حوصلگی یا ناامیدی آگاه نیستند، اما ما آگاهیم و همین آگاهی، دوزخی‌ست که در حال زندگی‌کردن در آن هستیم. تد کدسبی در کتاب انسان بودن دشوار است به کالبدشکافی همین تضاد بنیادین می‌پردازد؛ اینکه رنج انسان می‌تواند نتیجه‌ی طراحی ذهن و خاک سرشتش باشد. مغزی که شاهکار تکامل، اما پر از اشکال است؛ ماشینی که با دقتی حیرت‌انگیز ساخته شده تا زنده بماند، نه اینکه بخندد و خوشبخت باشد. به خاطر همین است که انسان‌ بودن کار آسانی نیست. اما راهکار تد کدسبی برای این نارسایی تکاملی (یا همان باگ خلقت) چیست؟

درباره‌ی کتاب انسان بودن دشوار است

ما تنها گونه‌ای هستیم که می‌توانیم هم‌زمان بیندیشیم، احساس کنیم و خودِ اندیشیدن و احساس کردن را هم زیر سؤال ببریم. همین توانایی دوگانه است که از ما «عجایب خلقت» ساخته و درعین‌حال ما را شکنجه می‌دهد. تد کدسبی (Ted Cadsby) در کتاب انسان بودن دشوار است (Hard to Be Human) با زبانی دقیق و جسورانه، نقشه‌ی ذهن انسان را از نو ترسیم می‌کند و نشان می‌دهد چطور همان ساختاری که روزی برایمان ضامن بقا بوده، حالا سرچشمه‌ی رنج و درد و بی‌قراری ماست.

او ذهن را به ماشینی دوگانه تشبیه می‌کند؛ «سیستم 1»، تفکر سریع، غریزی و ناخودآگاه، و «سیستم 2»، تفکر آهسته، تحلیلی و آگاهانه. به نظر می‌رسد که این دو قرار بوده مکمل هم باشند، اما در بیشتر مواقع علیه هم عمل می‌کنند. و نتیجه چه می‌شود؟ احتمالاً یک انسان متمدنِ قرن بیست‌ویکمی، با مغزی که هنوز در تلاش برای فرار از چنگال ببری گرسنه در دوران باستان گیر کرده است.

وقتی مغز علیه خودش می‌جنگد

تد کدسبی در مرکز کتاب، از پنج نقص بنیادین ذهن انسان سخن می‌گوید؛ پنج ایراد طراحی که بی‌آن‌که خود بدانیم، بیشتر رنج‌ها و تناقض‌های زندگی‌مان از آن‌ها نشئت می‌گیرد. نخستین نقص، تقلیل‌گرایی حریصانه است؛ تمایل وسواس‌گونه‌ی ذهن به ساده‌سازیِ افراطی واقعیت، به حدی که حقیقتِ پیچیده در پیچ‌وتابِ میان‌برهای فکری گم می‌شود. نقص دوم، اعتیاد به یقین، همان عطش دیرینه‌ی ما برای دانستنِ قطعی همه چیز، حتی وقتی که هیچ دانشی در کار نیست. سوم، گروگان‌گیری عاطفی است. لحظه‌هایی که احساس، افسار عقل را با خود می‌کشد و ما را به سمت واکنش‌هایی می‌کشاند که بعدترها بدون شک پشیمانمان می‌کند.

چهارمین نقص، با عنوان درگیری درونی مطرح شده؛ جنگ خاموشی میان خواسته‌ها و بایدها، میان آنچه هستیم و آنچه تصور می‌کنیم باید باشیم... و سرانجام، پنجمین نقص گمراهی در جست‌وجوی معنا نام دارد. همان نیاز سیری‌ناپذیر انسان به تفسیر و معنادادن به هر چیزی، حتی تجسس معنا در مفهوم پوچی که اغلب ما را از تجربه‌ی نابِ «بودن»، دور می‌کند. این پنج نقص، درهم‌تنیده و دست در دست هم، نقشه‌ی ذهنیِ پرتناقض ما را شکل می‌دهند و برایمان ذهنی پرتشویش و پر شاخ و برگ می‌سازند که هم مانع نبوغ است، هم منبع لذت و خوشی را می‌خشکاند و هم سرچشمه‌ی رنج را بنا می‌کند.

عیب‌هایی که از ما انسان ساختند

اما کار این کتاب تشخیص و معرفیِ صرف این نواقص نیست و نقاط طلایی اثر، ارائه‌ی ایده‌های کاربردی و نتیجه‌بخشش در مسیر درمان است. تد کدسبی در برابر هر نقص، راهی برای فرار زیرکانه از بازی‌های ذهنِ فریبکارمان پیش رویمان می‌گذارد... و این همان‌چیزی است که نسیم نیکلاس طالب درباره‌اش ایده‌ی جالبی دارد؛ اینکه مغزهای ما مانند زندانیانی هستند که در کالبد جسممان اسیر شده‌اند، مگر اینکه ما راهی زیرکانه برای فراری‌دادن آن‌ها پیدا کنیم. او از این روش به‌عنوان نجات مغز از زندان بدن یاد می‌کند و نشان می‌دهد چگونه می‌توان از طریق فراشناخت یعنی اندیشیدن به خود اندیشه، ذهن را از دشمن به متحد تبدیل کرد.

ترکیب درخشان فلسفه، عصب‌شناسی و روان‌شناسی شناختی این کتاب را به یک اثر منحصربه‌فرد و خواندنی بدل ساخته است. تد کدسبی با ارجاع به شوپنهاور، بودا، فروید، کانمن و نسیم نیکلاس طالب، پازلی می‌سازد که در آن علم و معنا دست‌به‌دست هم می‌دهند تا تصویر روشن‌تری از رنج انسانی بشر ارائه دهند. او در بخشی از کتاب می‌نویسد که هیچ حیوانی به‌اندازه‌ی ما با ذهن خود شکنجه نمی‌شود و در توضیح چرایی این امر حقیقتی تکان‌دهنده را افشا می‌کند که شاید چون ذهن ما اصلاً هنوز نمی‌داند باید با خودش چه کند.

این کتاب برای کسانی است که می‌خواهند یک بار برای همیشه دست‌به‌کار شوند و نقشه‌ی ذهن خود را با دست‌های خودشان بازسازی کنند. انسان بودن دشوار است اثری است برای اندیشمندانی که باور دارند رنج، بهای آگاهی است و رهایی، در شناخت هزارتوی لایتناهی ذهنمان نهفته است.

کتاب حاضر با ترجمه‌ی مریم امیری مبعوث از نشر گودو به انتشار رسیده و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

نکوداشت‌های کتاب انسان‌بودن دشوار است

• کتاب افشاگرانه و جذاب تد کدسبی نشان می‌دهد که ما می‌توانیم از قدرت درون ذهن‌مان بهره‌برداری کنیم. راهنمایی امیدوارکننده برای داشتن زندگی‌ای به‌واقع بهتر. (آماندا لنگ، مجری شبکه BNN Bloomberg و نویسنده پرفروش)
• تد کدسبی به شکلی ماهرانه توضیح می‌دهد که چرا انسان‌ها واکنش‌های غریزی و انعکاسی نسبت به محرک‌ها دارند و راهکارها و تمرین‌های عملی برای غلبه بر آن‌ها را ارائه می‌دهد؛ با تمرکز بر چیزی که او آن را «فضای بین» می‌نامد... او در خلاصه‌سازی و ایجاد ارتباطات عملکرد بسیار خوبی دارد... ارائه‌اش خلاقانه و آموزنده است، و ایده‌های کلاسیک را به شکلی قابل‌فهم بازسازی می‌کند. کتابی مفید و بسیار خواندنی درباره خودانضباطی و تأمل. (Kirkus Reviews)

کتاب انسان‌بودن دشوار است برای شما مناسب است اگر

• به شناخت عملکرد و سازوکار ذهن انسان علاقه‌مند هستید.
• می‌خواهید ریشه‌های رفتارهای ناخودآگاه خود را درک کنید.
• به دنبال راهکارهای عملی برای غلبه بر سوگیری‌های شناختی هستید.
• به دنبال افزایش خودآگاهی و بهبود تصمیم‌گیری‌های روزمره‌تان هستید.
• در مواجهه با پیچیدگی‌های زندگی مدرن احساس سردرگمی می‌کنید
• قصد دارید دست از افکار منفی و احساس بدبختی مداوم بردارید.
• در حوزه‌ی روان‌شناسی شناختی، علوم اعصاب یا فلسفه ذهن مطالعه دارید.
• دانشجوی روان‌شناسی، علوم رفتاری یا انسان‌شناسی هستید.
• مربی توسعه فردی، مشاور روان‌شناسی یا درمانگر هستید و به دنبال منابع الهام‌بخش برای مراجعین خود می‌گردید.

در بخشی از کتاب انسان بودن دشوار است: غلبه بر پنج نقص شناختی ذاتی می‌خوانیم

شوپنهاور برای اینکه او را متهم به افراط نکنیم به ما یادآوری می‌کند اکثر اساطیر باستانی هند و یونان از بدبختی انسان به‌عنوان موضوع اصلی داستان‌های خود استفاده کردند، همان‌طور که آموزه‌های مسیحی می‌گوید: «ما با بار گناه به دنیا می‌آییم... باید مدام کفاره‌ی این گناه را بدهیم.» مایلم این نکته را اضافه کنم که آرامش ظاهری بودیسم از این فرض شروع می‌شود که زندگی رنجی پایان‌ناپذیر است. و به نظر می‌رسد خودکشی یک رنج صرفاً انسانی است. حیوانات دیگر نیز می‌توانند به خود آسیب وارد کنند و در واکنش به آسیب روانی دست از خودمراقبتی بردارند، اما آن‌ها این کار را با هدف کشتن خودشان انجام نمی‌دهند. همان‌طور که جسی برینگ، نویسنده‌ی آثار علمی در کتاب خودکشی می‌نویسد «تاکنون هیچ میمون پریشان و طردشده‌ای ندیده‌ایم که بالای بلندترین شاخه‌ی درختی که می‌تواند پیدا کند برود و بعد خودش را به پایین پرتاب کند. این ما هستیم که چنین کاری می‌کنیم، ما همان میمونی هستیم که خودش را از بلندی پرتاب می‌کند.» تحقیقات نشان می‌دهد حداقل 40 درصد از ما در مقطعی از زندگی به خودکشی فکر می‌کنیم و نیمی از این 40 درصد برای خودکشی نقشه می‌کشند. به نظر می‌رسد برای مغز انسان کار پیچیده‌ای است که با وسوسه‌ی خاتمه‌دادن به زندگیِ خودش کنار بیاید. توصیف مختصر وضعیت انسان دشوار است، اما دکتر راس هریس به‌خوبی این کار را انجام می‌دهد: «فرایندهای روانی ذهن یک انسان عادی اغلب مخرب هستند و دیر یا زود برای همه‌ی ما رنج روانی ایجاد می‌کنند.»

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار: برای جانوران دیگر آسان‌تر است
بخش 1: مخمصه‌ی انسان
فصل 1: مشکل شناختی بزرگ
فصل 2: راهِ‌حل فراشناختی عظیم
بخش 2: یک راهِ‌حل برای هر نوع نقص
فصل 3: نقص 1: ما تقلیل‌گرانی حریص هستیم
فصل 4: راهِ‌حل 1: مهار تقلیل‌گرایی
فصل 5: نقص 2: ما معتاد به اطمینان هستیم
فصل 6: راهِ‌حل 2: رهایی از اعتیاد
فصل 7: نقص 3: ما خودمان را از‌لحاظ عاطفی به گروگان می‌گیریم
فصل 8: راهِ‌حل 3: آزاد‌کردن گروگان
فصل 9: نقص 4: ما با خودمان رقابت می‌کنیم
فصل 10: راهِ‌حل 4: یکی‌بودن با خود
فصل 11: نقص 5: ما نیاز خود به معنا را به‌اشتباه هدایت می‌کنیم
فصل 12: راهِ‌حل 5: در جست‌وجوی احساس معنادار‌بودن
نتیجه‌گیری: ما هنوز در حالت بتا هستیم