معرفی و دانلود کتاب اباحه گری و تصوف

معرفی کتاب اباحه گری و تصوف

کتاب اباحه گری و تصوف، با رویکردی پژوهشی درباره‌ی ریشه‌های اباحه گری در تاریخ تصوف نگاشته شده است. مهدی الماسی، نویسنده‌ی کتاب، اباحه گری در فرقه‌های مختلف صوفیه را از دیدگاه‌های تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و نظری بررسی کرده است. پس از مطالعه‌ی کتاب حاضر با شکل‌گیری و نقش اباحه گری در تاریخ تصوف آشنا می‌شوید.

درباره‌ی کتاب اباحه گری و تصوف

کتاب اباحه گری و تصوف، منبعی سودمند برای آشنایی با نتایج تفرقه و چند دستگی در جامعه‌ی مسلمین است. مهدی الماسی، با بررسی منابع کهن و نقد جریان‌های فکری، دیدگاه کاملی از تصوف و شریعت در این اثر مطرح کرده است. آشنایی با این دیدگاه به شما کمک می‌کند تا در جریان ریشه‌ها و نقش اباحه گری در تصوف قرار بگیرید. منظور از اباحه گری، رفتار برخی از گروه‌های صوفی است؛ کسانی که احساس می‌کنند دیگر نیازی به رعایت دقیق قوانین و دستورهای ظاهری شریعت ندارند و می‌توانند فراتر از آن عمل کنند. چنین رویکردی، در نهایت به سهل‌انگاری اخلاقی و اجتماعی منجر می‌شود.

مهدی الماسی، در ابتدای کتاب توضیح داده که تصوف اسلامی ابتدا با زهدی عارفانه آغاز شد و در نهایت به عرفانی عاشقانه رسید. در این مسیر، گروهی شیفته‌وار به تصوف علاقه پیدا کردند و گروهی دیگر به نقد و اعتراض به آن برخواستند. جریان اباحه گری در فرقه‌های تصوف پس از سده‌ی هفتم هجری ایجاد شد. به گفته‌ی مولف، در آن زمان اباحه گری بیشتر در فرقه‌های حروفیه، نقطویه، مشعشعیه، اهل حق، بکتاشیه و یزیدیه رواج پیدا کرد. بزرگان این فرقه‌ها، رفته رفته به احکام شرعی بی‌اعتنایی کردند.

مهدی الماسی در ادامه‌، مفهوم تصوف زاهدانه را توضیح داده است. بر اساس این توضیحات، واژه‌ی صوفی از صوف، به معنای پشم، وام گرفته شده است. این وام‌گیری از پشمینه‌پوشی و پارسایی زاهدان قدیم حکایت دارد. نویسنده توضیح داده که انتخاب این طرز زندگی، نوعی اعتراضِ زاهدان قدیم به زندگی حکام و توانگرانی بود که با نام خلافت مسلمین، به خوشگذرانی مشغول بودند.

مولف در ادامه‌ی کتاب، به مسیر تحول تصوف اشاره کرده است. بر اساس این توضیحات، تصوف پس از مدتی راه خود را از زهد جدا کرد و به عرفان رسید. در آن زمان، مفاهیمی مانند وحدت وجود و عشق الهی، جایگاه ویژه‌ای در بین عالمان صوفی ایجاد کرد. منظور از وحدت وجود، نوعی باور در عرفان است. بنا به این باور، تمام هستی و چیزهایی که در آن وجود دارد، همگی در اصل یک حقیقت واحد هستند و آن حقیقت، خداوند است.

نقش آیین‌های باستانی در تصوف و اباحه گری

مهدی الماسی در ادامه‌ی کتاب اباحه گری و تصوف، زمینه‌های فرهنگی و تاریخی اباحه گری را بررسی کرده است. به باور مولف، آیین‌هایی مانند مزدکی و مانوی در شکل‌گیری تفکر اباحه گری نقش داشته‌اند. بخش مهمی از این اثر به طرح نقدهای فقها بر اباحه گری اختصاص یافته است. مطالعه‌ی این بخش باعث می‌شود تا با نظر عالمان بزرگ دینی درباره‌ی اباحه گری آشنا شوید.

مهدی الماسی در بخش‌های بعدی به طرح مصادیق اباحه گری پرداخته است. در این زمینه می‌توان به شاهدبازی، سماع و شطح‌گویی، اشاره کرد. نویسنده، در بخش‌های پایانی این کتاب به بررسی دقیق تفاوت میان انحراف‌های اباحه گری و تصوف اصیل توجه نشان داده است. مطالب کتاب حاضر با تحلیل‌هایی درباره‌ی منابع و آثار برجسته‌ی تصوف، خاتمه پیدا می‌کند.

کتاب اباحه گری و تصوف را انتشارات فراهم، چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

کتاب اباحه گری و تصوف برای شما مناسب است اگر

• پژوهشگر حوزه‌ی تصوف هستید و می‌خواهید اثری جامع درباره‌ی اباحه گری مطالعه نمایید.
• در رشته‌های دینی تحصیل یا تدریس می‌کنید و به منبعی برای آشنایی با ریشه‌های اباحه گری در تصوف نیاز دارید.

در بخشی از کتاب اباحه گری و تصوف می‌خوانیم

از نگاه عارفان ، توحید، تنها اقرار به یگانگی و یکتا دانستن خدای تعالی نیست ، بلکه امری پویا و کمال ‌یابنده است . در سیر درجات کمال ، هر کس در جای خود، بهره ای از توحید دارد. توحید، مصدر باب تفعیل ، متعدی و به معنی یگانه کردن است ؛ یعنی در عالم وجود، موجودی جز خدا ندیدن ، به گونه ای که عارف، در معنی توحید نه به لا «اله » الاالله که به لا «موجود» الاالله ، باور دارد و اثبات وجود برای غیر از الله را شرک می داند. به قول جنید: «عقل عقلا چون به نهایت رسد، در توحید، به حیرت ادا کند». همچنان که چون از شبلی ، معنی توحید را می پرسند، وی سخن گفتن در این باب را، چه به عبارت، چه به اشارت و حتی به سکوت ، الحاد و ثنویت و بت پرستی می شمارد و می گوید: «هر که توحید به نزدیک او صورت بندد، هرگز بویی از توحید نشنیده باشد».

توحید در عرفان ، به عرصه ‌ی عمل نیز کشیده می شود. در سیر الی الله ، از آغاز تا انتها، سالک در پی نزدیکی بیشتر به حقیقت توحید است . چنان که محمد غزالی (م 505 ق) در باب مراتب توحید می گوید:

توحید را چهار مرتبه است و قسمت پذیرد به مغز و مغز مغز و پوست و پوست پوست و برای دریافتن فهم های ضعیف ، آن را به «جوز» تَمثل کنیم که در پوست است ، چه آن را دو پوست است و مغزی دارد و مغز او را روغن است و آن مغز مغز است . پس مرتبه‌ی اول توحید (پوست پوست ) آن است که آدمی به زبان «لااله الاالله » بگوید و دلش از آن غافل باشد، یا آن را منکر بود، چون توحید منافق . دوم (پوست ) آنکه معنی لفظ را به دل تصدیق نماید، چنان که عموم مسلمانان تصدیق نموده اند بدان و آن اعتقاد است و سوم (مغز) آنکه به طریق کشف به واسطه‌ی نور حق آن را مشاهده کند و آن مقام مقربان است و آن بدان باشد که چیزهای بسیار بیند، ولیکن با بسیاری آن ، چنان بیند که از واحد قهار صادر شده است و چهارم (مغز مغز) آنکه در وجود جز یکی را نبیند و آن مشاهده‌ی صدیقان است و صوفیان آن را فنا خوانند در توحید، از آن روی که جز یکی را نبیند و نفس خود را هم نبیند (غزالی، 1357، ج4، ص668).

فهرست مطالب کتاب

اشاره
پیش درآمد
تصوف زاهدانه
فقاهت در تصوف زاهدانه
تصوف عاشقانه
نقد فقها بر صوفیه
نقد صوفیه بر صوفیه
فصل اول : زمینه های فرهنگی و تاریخی اباحه گری در تصوف
نگاهی به آیین مزدک و اعمال اباحه‌گرانه در آن
شباهت های عقاید غالیان و مزدکیان
اباحه گری در فرقه های اسلامی
پیدایش شیعیان
فرقه های غالی
مبانی اعتقادی فرقه های غالی
عقیده به الوهیت و خدایی ائمه و اشخاص دیگر
عقیده به نبوت ائمه و یا اشخاص دیگر
حلول
تناسخ
عقیده به تشبیه خداوند به موجودات
اعتقاد به مهدویت
اعتقاد به رجعت
اعتقاد به بداء
تأویل قرآن
اباحه‌گری در فرقه های غالی
اباحه‌گری در قرامطه ، دروزیه و اسماعیلیه | قرامطه
دروزیه
اسماعیلیه
شباهت های عقاید غالیان و گرایشات اباحه گرانه در تصوف
عقیده به الوهیت پیشوایان
باور به استمرار نبوت
باور به حلول
عقیده به تناسخ
تشبیه خداوند به مخلوقات
تأویل قرآن کریم
اسقاط تکلیف
فصل دوم: زمینه های نظری اباحه گری در تصوف
توحید
حلول و اتحاد
اناالحق
وحدت وجود
جبر
رجاء
ولایت و نظریه‌ی انسان کامل
برتری نبی بر ولی یا ولی بر نبی ؟
تأویل قرآن کریم
فصل سوم: مصادیق اباحه گری در تصوف | شطح
نقد فقها بر شطح گویی
سماع
اهمیت سماع در تصوف
انواع سماع
سماع از دیدگاه فقها
اشارت صوفیان بر سماع ناراست در میان صوفیه
عشق مجازی و شاهدبازی | عشق
مراتب عشق
عشق مجازی
شاهدبازی
نقد فقها بر شاهدبازی
نقد مشایخ صوفی بر شاهدبازی
اسقاط تکلیف
فصل چهارم: ملامتیه ، قلندریه و اباحه گری
ملامتیه و اباحه گری
ملامتیه از نگاه صوفیان دیگر
قلندریه و اباحه گری
نقد قلندریه
منابع