معرفی و دانلود کتاب پروانه‌های سیاه

معرفی کتاب پروانه‌های سیاه

کتاب پروانه‌های سیاه، داستانی تأثیرگذار درباره‌ی محاصره‌ی سارایوو در طول جنگ بوسنی را پیش روی خواننده قرار می‌دهد. پریسیلا موریس، نویسنده‌ی کتاب، زندگی روزمره‌ی مردمانی را در این اثر به تصویر کشیده که در محاصره‌ای طولانی و مرگبار گرفتار شده‌اند. داستان پروانه‌های سیاه درباره‌ی زوراست؛، زنی نقاش که به دلیل محاصره‌ی شهر با خطر مرگ روبه‌رو شده است.

درباره‌ی کتاب پروانه‌های سیاه

کتاب پروانه‌های سیاه (Black Butterflies)، خواننده را با داستانی تأثیرگذار درباره‌ی محاصره‌ی سارایوو همراه می‌کند. پریسیلا موریس (Priscilla Morris)، نویسنده‌ی کتاب، با نگاهی دقیق و متنی خواندنی، رنج و تلاش مردم برای بقا در دل فجایع جنگی و فروپاشی فرهنگی را به گونه‌ای تأثیرگذار در این اثر به تصویر کشیده است. این ویژگی، کتاب پروانه‌های سیاه را به اثری برای آشنایی با فجایع تاریخیِ محاصره‌ی سارایوو تبدیل کرده است.

پریسیلا موریس، زنی نقاش با نام زورا را به عنوان شخصیت اول داستان و انتخاب کرده است. زورا به همراه شوهرِ روزنامه‌نگارش و مادرش در سارایوو زندگی می‌کنند. دختر این زوج، ازدواج کرده و در انگلستان اقامت دارد. در ابتدای داستان، محاصره‌ی بوسنی به‌تازگی آغاز شده و بسیاری از شهروندان بر این باور هستند که این محاصره دیری نخواهد پایید. با این حال شوهر زورا و مادرش، برای حفظ سلامتی‌شان تصمیم می‌گیرند که راهی انگلستان شوند. زورا، در دانشگاه هنر مشغول تدریس است و نسبت به دانشجویان و همشهری‌های خود احساس وظیفه می‌کند. به همین دلیل به شوهرش می‌گوید که بعداً به آن‌ها در انگلستان ملحق خواهد شد.

پیروزی هنر بر جنگ در رمان پریسیلا موریس

در ادامه‌ی داستان پروانه‌های سیاه، حلقه‌ی محاصره تنگ‌تر می‌شود و آتش جنگ بالا می‌گیرد. بمب‌افکن‌ها، مناطق مسکونی سارایوو را بمباران می‌کنند. تک‌تیراندازها در تپه‌های اطراف شهر مستقر می‌شوند و انسان‌های بیگناه را هدف قرار می‌دهند. کشته‌ها در خیابان روی هم تلنبار می‌شوند و شهر در وضعیت بحران قرار می‌گیرد. این شرایط، زندگی زورا را کاملاً مختل می‌کند. با ادامه‌ی محاصره، آب و برق قطع می‌شود و تلفن‌ها از کار می‌افتند. محاصره‌ی شهر با تجهیزات نظامی و سربازان بیشتری تقویت می‌شود تا احدی از شهروندان سارایوو توان فرار از این شهر را نداشته باشد.

پریسیلا موریس، داستان محاصره‌ی شهر را در بازه‌ی زمانی یک ساله روایت کرده است. در این مدت، زورا و دیگر افرادی که تصمیم به ماندن در شهر گرفته‌اند، با رنج‌های بی‌شمار و خطرهای مرگباری روبه‌رو می‌شوند. در بین تمامی این مشکلات، تنهایی بیشتر از هر چیز دیگری باعث رنج زورا است. این نقاش هنرمند، برای فرار از تنهایی به کشیدن نقاشی مشغول می‌شود. از بخت بد، گالری که زورا در آن نقاشی‌های خود را نگه می‌داشت، طعمه‌ی حریق می‌شود. تقریباً تمامی آثار زورا در این حریق می‌سوزد. شخصیت اول داستان رفته‌رفته احساس می‌کند که روحش را از وی دزدیده‌اند. روحیه و رفتار زورا متفاوت می‌شود و احساس می‌کند که عزیزانش هرگز نخواهند توانست مانند سابق او را درک کنند. پریسیلا موریس، داستان پروانه‌های سیاه را با پایانی تأمل‌برانگیز به پایان رسانده است. این پایان‌بندی، خواننده را به تأمل درباره‌ی فاصله‌ی احساسی و فکریِ عمیقِ میان بازماندگان یک فاجعه و اطرافیانشان وا می‌دارد.

کتاب پروانه‌های سیاه را انتشارات بیدگل با ترجمه‌ی مزدک بلوری چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

جوایز و افتخارات کتاب پراونه‌های سیاه

• نامزده جایزه‌ی Dayton Literary Peace برای بهترین داستان (2025)
• نامزده جایزه‌ی Women's Prize برای بهترین داستان (2023)

نکوداشت‌های کتاب پروانه‌های سیاه

• این کتاب، احساسی کاملاً واقعی و اصیل را منتقل می‌کند... در کنار مهربانی‌های انسانی، تأکیدی آرام و در عین حال عمیق بر قدرتِ هنر وجود دارد. نقاشی‌های زورا، همانند وجود خود این کتاب، شاهدی بر این واقعیت هستند: جنگ‌ها می‌آیند و می‌روند، اما هنر برای همیشه باقی می‌ماند. (ساندِی تایمز)
• یک نامه‌ی عاشقانه‌ی آهنگین، ویرانگر و به‌موقع به سارایووی جنگ‌زده.... در این اثر، لحظاتی از خشونت تکان‌دهنده در مقابل لحظاتی از زیبایی و تاب‌آوری غیرمنتظره قرار گرفته‌اند. رمان بسیار ماهرانه و ظریف نوشته شده و نبض زندگی در آن می‌زند: من نمی‌توانستم دست از ورق زدن کتاب پروانه‌های سیاه بردارم. (رِیچِل جویس، گاردین)
• رمان پروانه‌های سیاه، زیبا نگاشته شده و فضاسازی تأثیرگذار و فراموش‌نشدنی دارد. موریس در این اثر، آسیب روحی خشن یک ملت را در قامت آگاهی یک فرد خلاصه می‌کند؛ فردی که حس امید یک هنرمند را در خود دارد. پریسیلا موریس با این رمان، اثری غنی و بسیار توانمند خلق کرده است. (سَم بایرز، نویسنده‌ی کتاب Perfidious Albion)
• در این رمان متقاعدکننده و جذاب، پریسیلا موریس به شکلی درخشان جهانی را به تصویر می‌کشد که روزبه‌روز زیر سطح آب‌های مات جنگ غرق می‌شود. پروانه‌های سیاه، با وجود تیرگی، به شکلی برجسته زیبا است. این کتاب روایتی است از اینکه چگونه خشونت، روح یک شهر و ساکنانش را زخمی می‌کند. این رمان هم‌زمان، گواهی بر قربانیان و بازماندگان محاصره‌ی سارایوو، ستایشی از قدرت هنر و شاهدی بر مهارت‌های پریسیلا موریس در قصه‌گویی است. این مهارت‌ها به دلیل ظرافتی که در به‌کارگیری آن‌ها وجود دارد، هرچه بیشتر احساس و درک می‌شوند. (امیناتا فورنا، نویسنده‌ی کتاب شادی)

کتاب پروانه‌های سیاه برای شما مناسب است اگر

• به ادبیات جنوب شرقی اروپا علاقه دارید.
• به دنبال داستانی درباره‌ی محاصره‌ی سارایوو و رنج مردمان این شهر می‌گردید.
• به مطالعه‌ی داستان‌هایی احساسی و تأمل‌برانگیز با محوریت جنگ علاقه دارید.
• می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره‌ی محاصره‌ی سارایوو در قالب داستانی خواندنی به دست آورید.

در بخشی از کتاب پروانه‌های سیاه می‌خوانیم

البته مایۀ آسودگی خواهد بود که از خیابان‌های هراس‌انگیز سارایوو خارج شود و برود به دنیای آرام محل زندگی دخترش، دهکدۀ ویلتشِر. ولی غریزه‌اش به او می‌گوید از جایش تکان نخورد و همان‌جا بماند. فقط خطر اخراج از کار و تصرف خانه‌هایشان نیست که وادارش می‌کند آنجا بماند. او عاشق سارایووست. همۀ کوچه‌پس‌کوچه‌ها و میدان‌هایش را می‌شناسد، همۀ بوها و صداهایش را ‌‌‌‌‌‌‌ ‌‌آفتابی که زمستان‌ها ته خیابانشان پهن می‌شود، صدای تلق‌وتلوق ترامواهایش، بوته‌های رُزی که در ماه ژوئن در باغچه‌های مسجدها غرق گل می‌شوند، آلوها و مه‌های فصل پاییزش، پیرمردهای سنگین‌پایی که در کافه‌ها شطرنج بازی می‌کنند، محله‌های قدیمی‌ای که مثل صدف حلزون پیچ می‌خورند و از مرکز شهر منشعب می‌شوند. در بیست‌وچندسالگی، موقعی که بعد از شش سال تحصیل در پاریس و بلگراد به خانه برگشت، متوجه شد که نمی‌تواند هیچ جای دیگری زندگی کند. و حالا دلش می‌خواهد در این شرایط سخت تا آخر توی شهری که عاشقش است باقی بماند.

چند روز بعدی روزهای دلهره‌آوری است. گلوله‌باران حاشیۀ شرقی شهر ادامه پیدا می‌کند و زورا در روزنامه می‌خواند که بیست جنازه در سردخانه نگهداری می‌شود. مدارس تا اطلاع ثانوی تعطیل‌اند. اتفاق باورنکردنی این است که تک‌تیراندازها روی پشت‌بام‌ها پشت دیوارهایی از کیسه‌های شن موضع می‌گیرند، در نتیجه همۀ آدم‌ها از بس که سرشان را برمی‌گردانند تا ببینند در دیدرس افراد مسلح‌اند یا نه مدام عضله‌های گردنشان می‌گیرد. زورا حالا از مسیر طولانی‌تر و پیچ‌درپیچ‌تری به محل کارش می‌رود و برایش سخت است آن‌طور که قول داده بود هر روز به آپارتمان مادرش سر بزند. به نظر می‌رسد زندگی همۀ آدم‌ها روی هواست و همه منتظرند این جنون فروکش کند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
پروانه‌های سیاه
1: بهار
2: تابستان
3: پاییز
4: زمستان
5: سال نو
مدتی بعد
یادداشت نویسنده
فهرست نام‌ها