معرفی و دانلود کتاب تابستانی با پاسکال

معرفی کتاب تابستانی با پاسکال

ما در زمانی زندگی می‌کنیم که با وجود ابزارهای آگاهی‌بخشی... بعضی از آدم‌ها معتقدند کره‌ی زمین تخت است! حال تصور کنید بلز پاسکال چه کسی بوده که قرن‌ها پیش می‌دانست حق با کوپرنیک است! کتاب تابستانی با پاسکال نوشته‌ی آنتوان کمپانیون ما را با اندیشه‌های این فیلسوف فرانسوی آشنا می‌کند؛ کسی که با وجود اعتقاد کامل و راسخ به دین مسیحیت، کلیسا را نهادی استبدادی به شمار می‌آورد و طرف‌دار آزادی اندیشه بود.

درباره‌ی کتاب تابستانی با پاسکال

اگر لیستی تهیه و نام ده نفر از مذهبی‌ترین فلاسفه‌ی تاریخ را در آن‌ها قرار دهیم، قطعاً بلز پاسکال یکی از اولین نفرات این فهرست است. «مسیحی بودن» چیزی نیست که بتوان پاسکال را حتی برای لحظه‌ای از آن دور و جدا دید. اندیشه‌های فلسفی او کاملاً آمیخته و منطبق با آموزه‌های مسیحیت است و نمی‌توان بدون شناخت حداقلی از دین مسیحیت، آراء این فیلسوف قرن هفدهمی را درک کرد. پاسکال یکی از معدود فیلسوفانی است که به علم فیزیک و ریاضیات نیز اشراف داشت. او به دانش کیهان‌شناسی و اکتشافات گالیله و کوپرنیک و... آگاه بود و این دانایی بر اندیشه‌های او تأثیر گذاشته است. البته مواضع مذهبی او سبب شده تا کمی با محافظه‌کاری به پدیده‌ها بنگرد و برخلاف گالیله که رساترین فریاد زمان خود بود، تا حدی با پرده‌پوشی سخن بگوید. کتاب تابستانی با پاسکال (A Summer with Pascal) نوشته‌ی آنتوان کمپانیون (Antoine Compagnon) به شکل مختصر و گزیده، ما را با زندگی شخصی و اندیشه‌های این فیلسوف، ریاضی‌دان و فیزیک‌دان فرانسوی آشنا می‌کند.

پاپ، مستبد است

یکی از حیرت‌انگیزترین ویژگی‌های بلز پاسکال آزادی‌خواهی در عین دین‌دار بودن است. او اعتقاد داشت پاپ و کلیسا در پی تحمیل عقاید خود به مردم هستند و به باورهای افراد احترام نمی‌گذارند. کتاب تابستانی با پاسکال نوشته‌ی آنتوان کمپانیون ما را با نظرات آزادی‌خواهانه‌ی این فیلسوف که به‌وضوح کلیسا را نهادی استبدادی می‌نامد، مواجه می‌کند. ویژگی‌های ضداستبدادی، مهارت دیالکتیکی، لحن تهاجمی و بدبینی سیاسی پاسکال موجب شده تا او به یکی از فیلسوفان محبوب مارکسیست‌ها تبدیل شود. این فیلسوف فرانسوی، در مبحث «نامه‌های ولایتی» علیه یسوعیان که می‌کوشیدند با ریا و مکر مردم را به کیش مسیحی خود جذب کنند، به‌شدت می‌تازد و با زبان تند و طعنه‌آمیز خود، این جماعت را منفعت‌طلب معرفی می‌کند؛ این نظریه یکی از موضوعاتی است که مارکسیست‌ها در مبارزات سیاسی خود از آن الهام و بهره گرفته‌اند.

هر که بخواهد فرشته شود، حیوان می‌شود

بلز پاسکال به طور کلی نگاه چندان مثبتی نسبت به انسان‌ها ندارد. او انسان را موجودی غرق در بدبختی و حقیر می‌داند که مدام میان فرشته و حیوان بودن در رفت‌وآمد است و نمی‌داند که جایگاه واقعی‌اش مابین آن‌هاست. البته این همه‌ی دیدگاه پاسکال نیست. کتاب تابستانی نقل‌قول دیگری را از پاسکال بازگو می‌کند که او انسان را تعالی می‌بخشد و کرامتش را محترم می‌شمارد. یکی از دقیق‌ترین و روشن‌ترین جملاتی که از پاسکال به دست ما رسیده جمله‌ی «انسان نه فرشته است و نه حیوان، و شوربختی این است که هرکه بخواهد فرشته شود، حیوان می‌شود.» است که آنتوان کمپانیون مفهوم و جزئیات آن را روایت می‌کند.

کتاب تابستانی با پاسکال با ترجمه‌ی مینا عباسی در انتشارات راه طلایی منتشر شده است.

کتاب تابستانی با پاسکال برای شما مناسب است اگر

• دوست دارید با عقاید یکی از بزرگان فلسفه، فیزیکدان و ریاضی‌دان برجسته‌ی فرانسوی درباره‌ی مباحث گوناگون بیشتر آشنا شوید.
• مشغول تحقیق درباره‌ی روند دگردیسی فلسفه از دوران تعهدش به مسیحیت تا دوران معاصر هستید و برای این کار لازم می‌بینید از نظریات مذهبی و محافظه‌کارانه‌ی پاسکال مطلع شوید.
• به خواندن آراء فلاسفه‌ی آزاداندیش علاقه دارید.

در بخشی از کتاب تابستانی با پاسکال می‌خوانیم

پاسکال دقیقاً در زمانی زندگی کرد که دیدگاه جهان در حال تغییر بود: او شاهد انقلاب علمی بود که با شکستن تصویر جهان آمده از کتاب مقدس و ارسطو، طبق فرمول الکساندر کویره، «از جهان بسته به جهان نامتناهی» تغییر کرد، از جهان بستۀ گذشتگان و قرون‌وسطی به جهان نامتناهی مدرن.

وحشتی قابل‌توضیح در پی آن رخ داد که پاسکال در اندیشه‌ها برای ترساندن آزاداندیش آن را به تصویر می‌کشد. اما او ابتدا به سوءتفاهمی حساس بود که بین علم و ایمان در پی نظریه‌های کوپرنیک، کپلر و گالیله ایجاد شد. از نظر او، یکی از ویژگی‌های استبداد پاپ، محکومیت گالیله در سال 1633 بود که گفته می‌شود یسوعیان در آن نقش داشته‌اند. این موضوع یکی از دلایل جدال نامه‌های ولایتی علیه فرقۀ آن‌ها بود:

همچنین بیهوده بود که حکمی از رم علیه گالیله گرفتید که در آن، نظر او دربارۀ حرکت زمین محکوم شده بود. چنین حکمی ثابت نخواهد کرد که زمین بی‌حرکت است؛ و اگر مشاهدات مستمری می‌داشتیم که ثابت می‌کرد زمین می‌چرخد، همۀ انسان‌ها روی‌هم‌رفته نمی‌توانستند جلوی چرخش آن را بگیرند و نمی‌توانستند جلوی چرخش خودشان را با آن بگیرند (هجدهمین نامه از نامه‌های ولایتی، ص 616-617).

این متن ما را به یاد جملۀ «و بااین‌حال، زمین می‌چرخد!» می‌اندازد که گفته می‌شود گالیله پس از توبه کردنش آن را بر زبان آورد. البته صحت انتساب این جمله به گالیله مورد تردید است. اما پاسکال جانب احتیاط را نگه می‌دارد و نظریۀ گالیله را «نظر» می‌خواند و نه حقیقت مسلم. پاسکال در اینجا در مقام یک آزمایشگر ظاهر می‌شود که هنوز شواهد و مشاهدات علمی لازم برای اثبات نظریۀ گالیله را در اختیار ندارد. ازاین‌رو، او نمی‌گوید که زمین به دور خورشید می‌چرخد، بلکه فقط می‌گوید: اگر آزمایش نشان می‌داد که زمین می‌چرخد، احکام دادگاه تفتیش عقاید مانع چرخش آن نمی‌شد. بااین‌حال، در محافل علمی پاریس که پاسکال در دهۀ 1650 در آن‌ها رفت‌وآمد داشت، درمورد چرخش زمین به دور خورشید تردید اندکی وجود داشت.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
1: نابغۀ هراس‌انگیز
2: پاشنۀ کفش
3: عشق به خود
4: «معلم خطا و بطلان»
5: زندگی آقای پاسکال
6: ملکۀ جهان
7: هنر ترغیب
8: استبداد
9: مغالطه
10: پدر
11: «به‌نظرم بهتر است دربارۀ نظریۀ کوپرنیک بحث نشود»
12: پاسکال و مارکسیست‌ها
13: «سکوت ابدی این فضاهای بی‌کران مرا به وحشت می‌اندازد»
14: طبقه‌بندی
15: خشونت و حقیقت
16: «عظمت مقام، احترام مقام»
17: «اندیشۀ گریخته»
18: «انسان نه فرشته است و نه حیوان، بلکه انسان است»
19: آزاداندیش
20: «شادی، شادی، شادی، اشک‌های شادی»
21: روش پاسکال
22: انسان‌گریز والامقام
23: «سلطان محروم از سرگرمی»
24: مراتب سه‌گانه
25: «دل را دلایلی است»
26: «این سخن از مونتنی نیست»
27: سه هوس
28: راز تقدیر الهی
29: معجزۀ خار مقدس
30: حد وسط
31: دوگانگی اندیشه
32: چیستیِ «من»
33: ملکه‌های دهکده و پنجره‌های دروغین
34: کار برای امر نامعلوم
35: «هیچ لایتناهی»
36: رذیلت خصوصی، رفاه عمومی
37: «اگر مرا نمی‌یافتی، هرگز نمی‌جستی.»
38: خدای پنهان
39: روح هندسه، روح ظرافت
40: انسان شریف
41: آقای دو مونس، لویی دو مونتالت، آموس دِتونویل، سالومون دو تولتی