معرفی و دانلود کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟: استفاده از حافظه برای حفظ موضوعات مهم

معرفی کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟: استفاده از حافظه برای حفظ موضوعات مهم

چرا بعضی چیزها را هرگز فراموش نمی‌کنیم، اما در مقابل خیلی چیزها هرچقدر هم که مهم باشند، از یاد می‌بریم؟ این پرسش ساده، همان نقطه‌ی عزیمت چاران رانگانات در کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟ است؛ سفری علمی و درعین‌حال عمیقاً انسانی به درون ذهنی که گذشته را گوشه‌ای از خود برایمان ذخیره می‌کند و حال و آینده‌مان را نیز می‌سازد. نویسنده‌ی کتاب، عصب‌پژوهی است که زندگی‌اش را صرف مطالعه‌ی حافظه کرده و نشان می‌دهد هر خاطره، تصمیم و احساس، بازتابی از خودِ به‌یادآورنده‌ی ماست؛ همان نیروی نامرئی که در نهایت در بی‌سروصداترین شکل ممکن، سرنوشتمان را در دستانش دارد.

درباره‌ی کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟

فرض کنید ناگهان بوی خاصی به مشامتان می‌خورد و شما را به کودکی‌تان می‌برد؛ به حیاط خانه‌ای قدیمی، صدای خنده‌ها و نوری که از لای برگ‌های درخت می‌تابد. شما در این لحظه هیچ تلاشی نکردید، اما ذهنتان به راحتی زمان را شکافت و خاطره‌ای زنده و ملموس را از اعماقِ درونتان فراخواند. چاران رانگانات (Charan Ranganath) با نگاهی پژوهشی و روان‌شناسانه، در کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟ (Why We Remember) دقیقاً همین پدیده را می‌کاود: اینکه به نظر می‌رسد حافظه، نیرویی زنده و قدرتمند در درونمان باشد که هر لحظه در حال بازآفرینی ماست.

چاران رانگانات، استاد عصب‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا، در این کتاب توضیح می‌دهد چرا حافظه برای فراموش‌کردن هم طراحی شده است، نه برای ثبت بی‌نقص گذشته. او با روایت‌های شخصی، از فراموشی نام‌ها و چهره‌ها تا تجربه‌ی والد بودن، نشان می‌دهد که ذهن انسان چگونه اطلاعات را فیلتر می‌کند تا به شکلی هوشمندانه معنای بقا، ارتباط و تصمیم‌گیری را بسازد. به باور او، فرآیندِ «فراموشی» یک نقص نیست و درواقع راهی‌ست برای انتخابِ آنچه ارزش ماندن را دارد.

به فراموشی سپردنِ گذشته یا زیستنِ در آن؟

در کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟، چاران رانگانات به بررسی چند محور کلیدی درباره حافظه می‌پردازد. او ابتدا به اصول زیستی و شناختی حافظه می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه ساختارهایی مانند هیپوکامپ و قشر پیش‌پیشانی در فرآیند یادآوری نقش دارند. سپس به نیروهای نادیدنی‌ای اشاره می‌کند که بر حافظه تأثیر می‌گذارند؛ عواملی مانند فراموشی فعال، تداخل میان خاطرات، جهت‌گیری ذهن در لحظه حال و باورهای فردی. در بخش‌های کاربردی‌تر، چاران رانگانات نشان می‌دهد چگونه می‌توان با شناخت بهتر سازوکار حافظه، خاطرات مهم را حفظ کرد، با آسیب‌های حافظه مقابله نمود و فرآیند بازسازی هویت شخصی را مدیریت کرد.

چرا به یاد می‌آوریم؟ ما را دعوت می‌کند تا رابطه‌مان با گذشته را بازنگری کنیم و به خاطر داشته باشیم که آنچه به یاد می‌آوریم، ما را می‌سازد و آنچه می‌خواهیم به یاد بیاوریم، می‌تواند ما را تغییر دهد. این کتاب با ترجمه‌ی میثاق شایق از نشر گودو به انتشار رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

جوایز و افتخارات کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟

• در فهرست آثار پرفروش نیویورک‌تایمز
• در لیست کتاب‌هایی که در لس‌آنجلس‌تایمز با استقبال گسترده مواجه شده‌اند
• در میان آثار علمی مورد توجه سایت تلگراف
• یکی از آثار برجسته در حوزه علم و شناخت انسان، از دیدگاه فایننشیال‌تایمز
• یکی از کتاب‌های علمی شاخص معرفی شده توسط سایت Waterstones

نکوداشت‌های کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟

• چاران رانگانات بخش زیادی از آنچه فکر می‌کنیم در مورد حافظه می‌دانیم را وارونه می‌کند. (دنیل جی. لویتین، روان‌شناس و عصب‌شناس)
• فوق‌العاده... شما یاد می‌گیرید که لازم نیست قربانی گذشته و نحوه‌ی تفکر سابق خود باشید. شما به دلیل این واقعیت که مغز می‌تواند تغییر کند، اختیار دارید. (دکتر رانگان چاترجی، پزشک و نویسنده بریتانیایی)

کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟ برای شما مناسب است اگر

• به دنبال راه‌هایی برای تقویت حافظه و جلوگیری از فراموشی هستید.
• به عملکرد حافظه و سازوکار مغز علاقه‌مند هستید.
• دغدغه حفظ خاطرات شخصی و معنای آن‌ها را دارید.
• در حوزه روان‌شناسی، علوم اعصاب یا شناخت‌درمانی مطالعه یا فعالیت دارید.
• دانشجوی رشته‌های مرتبط با مغز و رفتار انسان هستید.
• مشاور، درمانگر یا مربی توسعه فردی هستید و به دنبال منابع علمی برای درک بهتر حافظه می‌گردید.

در بخشی از کتاب چرا به یاد می‌آوریم؟: استفاده از حافظه برای حفظ موضوعات مهم می‌خوانیم

حافظه را شبیه میزی در نظر بگیرید که با تکه‌کاغذهای مچاله‌، شلوغ و درهم‌ریخته باشد. اگر رمز بانکداری آنلاینتان را روی یکی از آن تکه‌کاغذها نوشته باشید، پیداکردن آن به تلاش و شانس زیادی نیاز دارد. این وضعیت شبیه چالش به‌یادآوردن است. اگر تجربیاتی کم‌وبیش مشابه داشته باشیم، مانند تلاش ابینگهاوس برای به‌خاطرسپردن واژه‌های سه‌حرفی بی‌معنا، یافتن خاطره‌ی صحیح هنگام نیاز خیلی سخت‌تر می‌شود. اما اگر رمز شما روی کاغذ یادداشت صورتی پررنگی نوشته شده باشد، میان تمام یادداشت‌های روی میز مشخص است و به‌راحتی آن را پیدا می‌کنید. حافظه هم به همین صورت عمل ‌می‌کند. راحت‌ترین تجربیات برای به‌یادآوردن متمایزترین‌ها هستند، چون نسبت به بقیه برجسته‌اند.

در این‌صورت چطور خاطراتی ایجاد کنیم که در ذهن به‌هم‌ریخته‌مان برجسته باشند؟ پاسخ: توجه و قصد. توجه شیوه‌ی مغز ما است برای اولویت‌بندی آنچه می‌بینیم، می‌شنویم و درباره‌ی آن فکر می‌کنیم. در هر لحظه می‌توانیم به رویدادهای زیادی که در اطرا‌فمان رخ می‌دهد، توجه کنیم. اغلب آنچه در محیط وجود دارد، توجه ما را به خود جلب ‌می‌کند. در آن سناریوی فرضی که قبل‌تر توضیح دادم، ممکن است پیش از این‌که توجهتان به‌سمت آنچه پس از بازکردن در با آن مواجه شدید، جلب شود، کمی روی کلیدهایتان تمرکز کرده باشید. حتی ممکن است به چیزهای مهمی که باید به خاطر بسپارید، توجه‌کنید (مثلاً کلیدهایی که یک ساعت بعد، وقتی برای آوردن همسرتان از فرودگاه دیرتان شده، لازم دارید). اما این کار لزوماً به ایجاد خاطره‌ای که بر تمام تداخل‌های حاصل از چیزهای جلب‌کننده‌ی توجهتان (پرنده‌ی پرسروصدا، بوی نامطبوع زباله‌ها در آشپزخانه و صدای گروه کجاگوگو از اتاق دخترتان) چیره شود، کمک ‌نمی‌کند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه: با خود به‌یادآورنده‌تان مواجه شوید
بخش اول: اساس حافظه
فصل 1: ذهن من کجاست؟
فصل 2: مسافران زمان و مکان
فصل 3: تقلیل، استفاده‌ی مجدد، بازیافت
بخش دوم: نیروهای پنهان
فصل 4: فقط تخیل من
فصل 5: فراتر از یک احساس
فصل 6: تمام چهره‌های اطرافم آشنا هستند
فصل 7: بگردید و با غیرمنتظره‌ها مواجه شوید
بخش سوم: پیامدها
فصل 8: دکمه‌ی ضبط و پخش را هم‌زمان فشار دهید
فصل 9: تلاش بیشتر، دستاورد بیشتر
فصل 10: وقتی با هم به‌ یاد ‌می‌آوریم
سخن آخر: خاطرات پویا
یادداشت‌ها
نمایه