معرفی و دانلود کتاب ایران و شورای همکاری خلیج فارس در آینه بیداری اسلامی

معرفی کتاب ایران و شورای همکاری خلیج فارس در آینه بیداری اسلامی

جعفر نقدی نویسنده‌ی کتاب ایران و شورای همکاری خلیج فارس در آینه بیداری اسلامی، تصویری منسجم و واضح از دگرگونی‌هایی ارائه می‌دهد که خاورمیانه در دهه‌ی 2010 تجربه کرد. او نشان می‌دهد که چگونه موج بیداری اسلامی، که بسیاری آن را نقطه‌ی عطفی در سیاست جهان عرب می‌دانند، به بازتعریف روابط ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس انجامید.

درباره‌ی کتاب ایران و شورای همکاری خلیج فارس در آینه بیداری اسلامی

جعفر نقدی با بهره‌گیری از چارچوب نظری «جامعه امنیتی»، ابتدا این پرسش را مطرح می‌کند که آیا شورای همکاری توانسته است به سطحی از همگرایی برسد که در آن اعتماد متقابل، هویت مشترک و صلح پایدار شکل گرفته باشد؟ بررسی او از نظریات کارل دویچ، امانوئل آدلر و مایکل بارنت، سه چهره‌ی مهم در حوزه‌ی روابط بین‌الملل، نشان می‌دهد که شورا اگرچه در ظاهر ساختاری منسجم دارد، اما در عمل با شکاف‌های هویتی و رقابت‌های درونی مواجه است و هنوز فاصله زیادی تا تبدیل شدن به یک جامعه امنیتی واقعی دارد.

بیداری اسلامی و افزایش تنش‌ها در خلیج فارس

در ادامه‌ی کتاب ایران و شورای همکاری خلیج فارس، مبحث ریشه‌های بیداری اسلامی، از بحران‌های اقتصادی و شکاف‌های هویتی تا استبداد سیاسی و نقش شبکه‌های اجتماعی بررسی می‌شود. جعفر نقدی نشان می‌دهد که کشورهای شورا، این تحولات را تهدیدی برای بقای نظام‌های پادشاهی خود می‌دانستند. واکنش آن‌ها شامل مداخله در بحرین، تلاش برای مهار کردن ایران در سوریه و یمن و تقویت همکاری امنیتی با آمریکا بود. در مقابل، ایران این تحولات را فرصتی برای گسترش گفتمان و مقاومت دید.

در نهایت، جعفر نقدی نتیجه می‌گیرد که بیداری اسلامی نه تنها موجب نزدیکی ایران و شورا نشد، بلکه شکاف‌ها را عمیق‌تر کرد و رقابت‌های منطقه‌ای را به سطحی بی‌سابقه رساند. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی، مرکز انتشارات راهبردی، چاپ و منتشر شده است.

کتاب ایران و شورای همکاری خلیج فارس در آینه بیداری اسلامی برای شما مناسب است اگر

• دانشجوی رشته‌ی علوم سیاسی، روابط بین‌الملل یا مطالعات منطقه‌ای هستید و می‌خواهید درک عمیق‌تری از سازوکارهای ژئوپلیتیکی خلیج فارس به دست آورید.
• پژوهشگر حوزه‌ی خاورمیانه، سیاست خارجی ایران یا امنیت منطقه‌ای هستید و منبعی تحلیلی و نظری را در رابطه با مطالعه‌ی روابط ایران و شورای همکاری جستجو می‌کنید.

در بخشی از کتاب ایران و شورای همکاری خلیج فارس در آینه بیداری اسلامی می‌خوانیم

با استعفای دولت موقت و عزل بنی‌صدر، سیاست خارجی ایران که در یک دوران، مبتنی بر گفتمان واقع‌گرایی بود، دچار دگرگونی شده و با شروع جنگ تحمیلی گام‌به‌گام به سمت گفتمان آرمان‌گرایی پیش رفت (دهقانی فیروزآبادی، 45:1389). این گفتمان مبتنی بر مفروض‌هایی بود که زیاد مورد خوشایند کشورهای خلیج‌فارس نبود؛ زیرا آن خواستار صدور انقلاب اسلامی به کشورهای منطقه و ارتباط با ملت‌ها به‌جای دولت‌های منطقه بود. از آن جا که اکثر کشورهای منطقه را رژیم‌های محافظه‌کار پادشاهی تشکیل می‌داد، آنان روند سیاست خارجی ایران را تهدیدی جدی برای ثبات رژیم‌های خود تصور می‌نمودند.

با آغاز جنگ بین عراق و ایران که تحولات نظامی و اقتصادی متعددی را در پی داشت، کشورهای خلیج‌فارس به شکل مستقیم از این جنگ آسیب دیدند. در این سال‌ها روابط ایران با کشورهای منطقه، به‌ویژه کشورهایی که ایران آنها را هدف صدور انقلابش قرار داده بود و یا روابط کشتیرانی و تجارت نفت با ایران داشتند، وارد مرحله تازه‌ای شد که ایران را به‌خاطر برهم‌زدن امنیت منطقه، تهدیدی غیرمستقیم برای کشورهای منطقه می‌دانستند. واکنش گروهی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در خلال سال‌های 1980 تا 1988 در یک موضوع به انسجام رسید: کمک به عراق در جنگ علیه ایران. بااین‌حال ایران کشورهای خلیج‌فارس را در یک قالب نمی‌دید و از همان ابتدا تلاش کرد که روابطش را با هر یک به شکل جداگانه تنظیم کند؛ نظیر رابطه دیپلماتیکش با عمان که حتی در روزهای داغ جنگ عراق و ایران حفظ شد و یا در شرایطی که ایران تغییری در موضعش در قبال جزایر مورد اختلاف با امارات متحده عربی نداد، این عمان بود که موضعی متفاوت با دیگر اعضای شورای همکاری گرفت (نعیمی، 31:1370).

فهرست مطالب کتاب

سخن ناشر
پیشگفتار
فصل اول: مفاهیم و رویکردهای نظری
1: مقدمه
2: مفهوم‌سازی جامعه امنیتی
2-1: مفهوم جامعه
2-2: مفهوم امنیت
3: رویکردهای مرتبط با جامعه امنیتی
3-1: کارل دویچ
3-2: امانوئل آدلر و مایکل بارنت
3-3: الکس بلامی
4: شورای همکاری خلیج فارس به مثابه جامعه امنیتی
نتیجه‌گیری فصل
فصل دوم: ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس قبل از بیداری اسلامی
1: مقدمه
2: روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس از ابتدای جنگ تحمیلی تا آغاز بیداری اسلامی
2-1: روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس در دوران جنگ تحمیلی
2-2: روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس در دوران پس از جنگ تحمیلی
2-2-1: دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی
2-2-2: دوران ریاست‌جمهوری خاتمی
2-2-3: دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد
3: مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس نسبت به ایران
3-1: جزایر سه‌گانه
3-2: برنامه‌ هسته‌ای ایران
3-3: نفوذ ایران در عراق و نزدیکی این کشور به ایران
3-4: نگرش ایران به ترتیبات امنیتی منطقه‌ای خلیج فارس
نتیجه‌گیری فصل
فصل سوم: بیداری اسلامی و شورای همکاری خلیج‌فارس
1: مقدمه
2: تحولات بیداری اسلامی
2-1: ریشه های تحولات
2-1-1: شکاف هویتی
2-1-2: افزایش کاربران اینترنت و شبکه های اجتماعی
2-1-3: مشکلات اقتصادی
2-1-4: استبداد سیاسی
3 : شورای همکاری خلیج فارس
3-1: اهداف تشکیل شورای همکاری خلیج فارس
3-2: اساس‌نامه شورای همکاری خلیج فارس
3 -3: ویژگی‌های شورای همکاری خلیج فارس
3-3-1: قبیله‌گرایی
3-3-2: اسلام‌گرایی
3-3-3: سلطنت‌طلبی
3-3-4: دولت‌های رانتیر
4: تأثیر تحولات بیداری اسلامی بر شورای همکاری خلیج فارس
4-1: تهدید رژیم‌های پادشاهی
4-2: تهدید مشترکات شکل‌دهنده به شورای همکاری خلیج فارس
5: واکنش شورای همکاری خلیج فارس به تحولات بیداری اسلامی
5-1: واکنش‌های درونی
5-1-1: مداخله نظامی در بحرین
5-1-2: تلاش برای افزایش اعضای شورای همکاری خلیج فارس
5-1-3: کاهش مرزهای بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس
5-2: واکنش‌های بیرونی
5-2-1: مداخله در بحران سوریه
5-2-2: افزایش خریدهای تسلیحاتی شورای همکاری خلیج فارس از غرب
5-2-3: همکاری با آمریکا برای استقرار سپر دفاع موشکی در خلیج‌فارس
نتیجه‌گیری فصل
فصل چهارم: ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس، بعد از بیداری اسلامی
1: مقدمه
2: دیدگاه‌های سیاست داخلی ایران نسبت به تحولات بیداری اسلامی
2-1: برداشت‌ها
2-1-1: برداشت اول: بیداری اسلامی
2-1-2: برداشت دوم: بیداری انسانی
2-2: اقدامات
2-2-1: اقدامات حامیان برداشت اول
2-2-2: اقدامات حامیان برداشت دوم
3: دیدگاه سیاست خارجی ایران نسبت به تحولات بیداری اسلامی
3-1: تحولات بحرین
3-2: تحولات یمن
3-3: اعتراضات عربستان سعودی
4: رویکرد شورای همکاری خلیج‌فارس در قبال ایران بعد از تحولات بیداری اسلامی
4-1: افزایش اتهام‌زنی به ایران در مورد مداخله در امور داخلی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس
4-2: همراهی بیشتر با رویکرد غرب در قبال برنامه هسته ای ایران
4-3: مداخله شورای همکاری خلیج فارس در بحران سوریه
4-4: برگزاری مانورهای نظامی مشترک
4-5: تلاش برای کاهش حوزه های نفوذ ایران در منطقه غرب آسیا
نتیجه‌گیری فصل
فصل پنجم
نتیجه‌گیری
فهرست منابع