معرفی و دانلود کتاب بدن صحنه‌ای: وضعیت نشانه شناختی بدن در کنش اجرایی

معرفی کتاب بدن صحنه‌ای: وضعیت نشانه شناختی بدن در کنش اجرایی

کتاب بدن صحنه‌ای مطالعه‌ای است بر نقش محوری جسم انسانی، آنچه هم ابزار تجربه است و هم بستر معنا. ماریا جوزه کنترراس لورنزینی در این کتاب نشان می‌دهد چگونه بدن در اجرا، عمل و صحنه زنده می‌شود. این اثر پژوهشی، نگاه تازه‌ای به بدن به‌مثابه‌ی میدان فرهنگی، اجتماعی و نمایشی می‌اندازد و ما را دعوت می‌کند تا بدن را نه فقط به‌عنوان موجود زیستی، بلکه به‌عنوان نشانه، تجربه و عنصر اجرا درک کنیم.

درباره‌ی کتاب بدن صحنه‌ای

ماریا جوزه کنترراس لورنزینی (María José Contreras Lorenzini) در کتاب بدن صحنه‌ای (Il corpo in scena: indagine sullo) بر بدن و پرفورمنس یا تمرین اجرایی تمرکز کرده و تلاش می‌کند تا وضعیت نشانه‌شناختی بدن بازیگر را بررسی کند. یعنی بدنی که هم معنا را تولید می‌کند و هم معنا را دریافت می‌کند. او بدن را نه صرفاً موجودی طبیعی بلکه به‌عنوان ساختاری تاریخی، فرهنگی و نمادین می‌بیند که در صحنه‌ی زندگی اجتماعی و نمایشی حضور دارد. بخش نخست کتاب حاضر، درباره‌ی مفهوم بدن و ماهیت آن بحث می‌کند و به پرسش‌هایی از این دست پاسخ می‌دهد: آیا بدن یک «طبیعت» است یا «هنرنمایی»؟ آیا می‌توان بدن را به‌عنوان یک موجود طبیعی شناخت، یا آن را ساختاری اجتماعی و نمادین دانست؟ در ادامه، نویسنده تمرینات اجرایی را مدنظر می‌گیرد و کنش اجرایی و اجرا را از منظر نشانه‌شناختی بررسی می‌کند. هم‌چنین نویسنده راهکاری برای پژوهش درباره‌ی بدن، اجرا و ارتباط بین بدن، فضا، معنا و مخاطب ارائه می‌دهد.

بدن به‌مثابه صحنه: نگاهی میان‌رشته‌ای به اجرا و معنا

کتاب بدن صحنه‌ای پژوهشی بین‌رشته‌ای است که با ترکیب فلسفه، زبان‌شناسی، نشانه‌شناسی، مطالعات اجرا و بدن امکان درک چندبعدی و پیچیده از «بدن در صحنه» را می‌دهد. ماریا جوزه کنترراس لورنزینی که خود پژوهشگر و هنرمند پرفورمنس است، از تجربه عملی در اجرا و هنر بهره می‌برد؛ بنابراین می‌توان گفت تحلیل‌های او صرفاً نظری نیستند، بلکه ریشه در تجربه و عمل دارند. او در کتابش، سؤال‌های بنیادی مطرح می‌کند درباره‌ی چیستی بدن، رابطه بدن و معنا، تعامل بدن و فضا و نقشی که بدن در زندگی اجتماعی و فرهنگی بازی می‌کند. در حقیقت مسائلی که اغلب به‌طور بدوی یا سطحی گرفته می‌شوند، اینجا با دقت و عمق بررسی می‌شوند.

کتاب بدن صحنه‌ای تلاشی فلسفی-پژوهشی است برای بازخوانی بدن به‌عنوان عنصری فعال، نمایشی و معنادار. به این ترتیب بدن فقط کالبد زیستی ما نیست، بلکه صحنه‌ی زندگی، اجرا و معناست. این کتاب مرزهای طبیعی و نمادین بدن را می‌شکند و نشان می‌دهد بدن می‌تواند هم «سوژه» و هم «نشانه» باشد؛ هم تجربه و هم بیان؛ هم فیزیک و هم معنا. نشر نیماژ این کتاب را با ترجمه‌ی علی شمس منتشر کرده تا به ما کمک کند درک عمیق‌تر و آگاهانه‌تری از رابطه‌ی بدن با فرهنگ، اجرا، هویت و فضا پیدا کنیم.

کتاب بدن صحنه‌ای برای شما مناسب است اگر

• به فلسفه‌ی بدن، نشانه‌شناسی، مطالعات اجرا، هنر پرفورمنس یا تئاتر علاقه دارید.
• می‌خواهید دیدی انتقادی و میان‌رشته‌ای نسبت به بدن، هویت و اجرا داشته باشید.
• پژوهشگر، دانشجو یا هنرمند هستید و می‌خواهید درباره‌ی رابطه بدن، معنا و فضا تأمل کنید.
• به مباحث اجتماعی، فرهنگی و فلسفی درباره‌ی وجود انسانی و جایگاه بدن در زندگی معاصر علاقه‌مندید.

در بخشی از کتاب بدن صحنه‌ای: وضعیت نشانه شناختی بدن در کنش اجرایی می‌خوانیم

رویکرد سوم به جسمانیت مشاهده‌ی بدن در موقعیتی خاص را شامل می‌شود، موقعیتی که در آن بدن یک محیط معین را اشغال می‌کند. در این تعریف باید بر خصوصیت رابطه‌ی بدن و فضا تأکید داشت. به نظر من بزرگ‌ترین خطر در رویکرد هستی‌شناسانه تلاش برای تعریف بدن به‌عنوان واحدی مجزا از زمینه و روابطی است که هر بدن الزاماً با سایر بدن‌ها برقرار می‌کند. نشان‌کردن بدن به‌عنوان دال شناور و نقطه‌ی صفر دلالتِ نشانه‌شناسی، و ساخت یک محیط پیشانشانه‌شناختی، به‌معنای فراموش‌کردن آن چیزی است که بدن در نسبت با فضا، زمان، اجسام دیگر و به‌طور‌کلی فرهنگی که در آن زیست می‌کند، ایجاد می‌نماید.

از این جنبه من با ایده‌ی ساختارگرایانه موافقم که ارزش هستی‌شناختی ثابتی را به بدن نسبت نمی‌دهد اما در‌عوض آن را نتیجه‌ی بافت و زمینه‌ای نشانه‌شناختی می‌داند که در آن قرار گرفته است. البته که می‌توان بدن را یک ساختار‌ نشانه‌شناختی در نظر‌گرفت، اما نباید فراموش کرد که بدن مادیتی منحصر‌به‌فرد دارد. بنابراین از منظر هستی‌شناسانه توجه به جنبه‌های فیزیکی بدن نه‌فقط در مقام یک حجم محدود، قابل‌رؤیت و تعریف‌شده بلکه بیشتر به‌عنوان یک حوزه‌ی تعین مادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همان‌طور که اومبرتو اکو پیشنهاد می‌کند، می‌توان یک ماده‌ی طبیعی و غیرنشانه‌شناختی را از خطوط مقاومتی آن تشخیص داد. اکو معتقد است چنین ماده‌ای اگرچه الزاماً شکل خاصی را تعیین نمی‌کند اما خطوط کلی آن به روندی خاص معنا می‌بخشند. برای مثال، رگه‌های موجود در چوب و مرمر که به‌خودی‌خود معنامند نیستند اما انجام برش آن‌ها را در یک جهت خاص آسان‌تر می‌کنند. پس صواب است که ما از فرض وجود یک هستی‌شناسی حداقلی آغاز کنیم و ریخت‌شناسی خاص خود را مدنظر قرار دهیم. این بستر معینِ خام سپس توسط رویه‌ها و گفتمان‌هایی که آن را دستکاری می‌کنند و شکل می‌بخشند، به‌طورمداوم، پوشیده و بازپیرایی خواهد شد. پس از این منظر نمی‌توان ساحت جسم را تحت‌عنوان یک سازه تقلیل بخشید و ازدیگر‌سو نیز نباید آن را یک ماده‌ی طبیعیِ صرف در نظر آوریم.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
سفری اکتشافی در سرزمینی ناشناخته
تکه‌ی نخست: درباره‌ی بدن و کنش
فصل اول: وضعیت لیمینال (آستانگی) بدن
فصل دوم: به‌سوی یک تعریف عملی
تکه‌ی دوم: به‌سوی نشانه‌شناسی تمرینِ اجرایی
فصل سوم: تمرینِ اجرایی: فاصله‌ها و تضادها
فصل چهارم: بیان متجسد
فصل پنجم: حضور صحنه‌ای
تکه‌ی سوم: تشابه و سرایت
فصل ششم: ساحت بینابدنی؛ درک به‌مثابه‌ی ساختِ حضور
فصل هفتم: حالت‌های ارتباطی میان نظام بینابدنی و هنرهای زنده
نتیجه
ارجاعات