معرفی و دانلود کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها

معرفی کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها

«وطن‌پرستی» واژه‌ای مبهم است که مشخص نیست چه کارهایی را مجاز و چه کارهایی را غیرمجاز می‌کند؛ مثلاً یک وطن‌پرست باید قزاق‌های روس را اخراج و سپس تحت فرمان انگلیسی‌ها به سلطنت برسد! کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها نوشته‌ی عزیزالله علیزاده ما را از طریق خاطرات و نقل‌قول‌های اعضای خاندان سلطنتی پهلوی، با روحیات، شخصیت، شیوه‌ی حکومت‌داری و سیاست‌های این خاندان آشنا می‌کند. کتاب تاریخی حاضر کوشیده است تا از جهت‌گیری و ابراز نظرات شخصی بپرهیزد.

درباره‌ی کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها

«دیکتاتور قرن» یا «وطن‌پرست»؟ رضاشاه کدام یک از این‌ها بود؟ پاسخ این پرسش کاملاً وابسته به این است که آن را از چه کسی بپرسید. اگر این سؤال را از فرخی یزدی، تیمورتاش، میرزاده‌ی عشقی و... بپرسید که با آمپول هوای «پزشک احمدی» یا با گلوله‌ی نیروهای رضاخان، به قتل رسیده‌اند، قطعاً خاطرات خوبی از دوره‌ی نخست‌وزیری و سلطنت رضاخان برایتان بازگو نخواهند کرد؛ اما اگر همین سؤال را از محمدرضا پهلوی بپرسید، با چیزی جز تمجید و تحسین شخصیت رضاخان مواجه نمی‌شوید و حتی ممکن است او را به‌عنوان پادشاهی نابغه و برجسته به شمار آورید! کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها به ابهامات تاریخی و پرسش‌های خوانندگان خود از طریق خاطراتی که از خاندان پهلوی به‌جای مانده است، پاسخ می‌دهد. عزیزالله علیزاده با استفاده از خاطرات فرح دیبا، شاهپور غلامرضا پهلوی، اشرف پهلوی، محمدرضا پهلوی، احسان نراقی، مشاور فرح دیبا، و... اطلاعاتی را درباره‌ی شخصیت، نسبت‌های خانوادگی، شیوه‌ی به حکومت رسیدن و بر حکومت ماندن پهلوی اول و دوم، به مخاطبان خود ارائه می‌کند.

پنج همسر رضا پهلوی

بخش‌های نخست کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها درباره‌ی روابط خانوادگی، خلقیات و ماجراهای درون درباری است که ما را با روحیات و ویژگی‌های رضاشاه، همسران و فرزندانش آشنا می‌کند. یکی از نکاتی که عزیزالله علیزاده در کتاب خود آن را روشن ساخته، ترتیب و تعداد ازدواج‌های رضاخان است. در برخی از منابع تاریخی، به اشتباه تاج‌الملوک آیرملو را نخستین همسر رضاشاه دانسته‌اند، درصورتی‌که او پیش از وصلت با تاج‌الملوک، دو ازدواج ناموفق را پشت سر گذاشته است؛ یک‌بار با دختر دایی‌اش و بار دیگر با دختری از شهر همدان که همسر صیغه‌ای رضاخان بوده و از این پادشاه فرزندی به نام همدم‌السلطنه را نیز به دنیا آورده است. تاج‌الملوک یا به عبارتی ملکه‌ی مادر، دختر یک افسر قزاق بوده است و وصلت با این خانواده، برای رضاخان که آن زمان هیچ جایگاه مهمی نداشت، افتخار محسوب می‌شد. رضاخان پس از به سلطنت رسیدن با توران امیرسلیمانی و سپس با عصمت دولتشاهی که دختری جوان و از شاهزادگان قاجاری بود، ازدواج کرد. او پس از مدتی امیرسلیمانی را طلاق داد، اما عصمت دولتشاهی و تاج‌الملوک به طور هم‌زمان همسران رضاشاه بودند.

اشرف، شاه پنهان

در میان خاندان سلطنتی پهلوی، اشرف پهلوی دقیقاً هم‌سن با محمدرضا پهلوی و با او دوقلو است. اشرف همیشه بر این نکته تأکید داشت که پدرش فقط فرزند پسر می‌خواست و هیچ‌کس از به‌دنیا آمدن این دختر خوشحال نشده بود. جملاتی که از زبان افراد در کتاب تاریخی پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها بازگو شده است، به طور دقیق از منبعی معتبر نقل شده است و احسان نراقی در کتاب از کاخ شاه تا زندان اوین بر این نکته صحه گذاشته است که محمدرضا پهلوی از اشرف حرف‌شنوی کامل داشت و از نظر روانی، کاملاً تحت تسلط خواهر خود بود. اشرف پهلوی نسبت به برادران خود، شخصیتی بسیار قدرتمندتر داشت و محمدرضا نمی‌توانست در برابر او عرض اندام کند. عزیزالله علیزاده از زبان اشرف پهلوی این خاطره را نقل می‌کند که او از دوران کودکی خود را فردی تنها می‌دید؛ زیرا شمس دختر اول و موردعلاقه‌ی خانواده بود و پسران نیز به دلیل پسر بودن، محبوب پدر و مادر بودند، اما کسی او را دوست نداشت. اشرف برخلاف شمس که دختری بی‌اطلاع از سیاست و سرگرم تفریحات شخصی خود بود، زنی آگاه از وضعیت سیاسی و از مهره‌های مؤثر در تصمیمات دربار بود.

پهلوی‌ها؛ خاندان کودتا

خانواده‌ی پهلوی با کودتا بر سر کار آمدند، با کودتا ماندند و با انقلاب رفتند. در کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها، به چگونگی به حکومت رسیدن رضاشاه چندان توجهی نشده است و از کودتای 3 اسفند 1299 که به همت نظامیان بریتانیایی انجام شد، توضیحات بسیط و روشنی به میان نیامده و صرفاً اشارات مختصری در این باره مطرح شده است؛ اما کودتای 28 مرداد 1332، موضوعی نیست که بتوان آن را نادیده انگاشت. در کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها به نقل‌قول از محمدرضا پهلوی در کتاب مأموریت برای وطنم، نوشته است که دکتر مصدق از محمدرضا پهلوی خواست تا از ایران خارج شود و تأکید کرد که این کار از طریق سفر هوایی ایجاد نشود، زیرا مردم در فرودگاه تجمع می‌کنند و مانع از خروج شاه می‌شوند! پهلوی دوم معتقد بود مصدق «آرامش‌طلب» نبود و همیشه عده‌ای «اوباش» را تحت اختیار خود داشت که از او طرفداری می‌کردند! شاپور غلامرضا در این باره گفته است «لجاجت» مصدق موجب شد تا با انگلیسی‌ها درافتد و بخواهد نفت را ملی کند! محمدرضا پهلوی در کتاب مأموریت برای وطنم (صفحات 164-165) اعتقاد خود درباره‌ی اینکه ایرانیان نمی‌توانند بدون کمک خارجی‌ها صنعت نفت کشور خود را اداره کنند! بازگو کرده است.

عزیزالله علیزاده در بخش‌های گوناگونی از کتاب به کودتای 28 مرداد اشاره کرده است. برخلاف محمدرضا پهلوی که با بیانی نه‌چندان محترمانه درباره‌ی دکتر مصدق سخن می‌گوید، اشرف پهلوی او را مقتدرترین مرد ایران می‌داند. این عضو از خاندان پهلوی معتقد است مصدق می‌توانست با سخنرانی‌های خود، از گروه‌های مختلف «مردم» طرفدارانی بیابد و چیزی نمانده بود تا سلطنت پهلوی را سرنگون کند. نظرات خاندان پهلوی که در کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها ارائه شده‌اند، به ما نشان می‌دهد که چرا و چطور سرنوشت صنعت نفت دوباره به دست بیگانگان افتاد و علیه دولت دکتر مصدق که به دنبال بازپس‌گیری منابع ایران، برای ملت ایران بود، کودتا شد.

کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها در انتشارات فردوس منتشر شده است.

کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها برای شما مناسب است اگر

• در جست‌وجوی کتابی هستید که بدون جهت‌گیری و با استفاده از خاطرات و نقل‌به‌مضمون‌هایی از اعضای خانواده‌ی پهلوی، شما را با ارتباطات خانوادگی و نقش آن‌ها در سیاست آشنا کند.
• می‌خواهید با وقایع مهمی ازجمله هجوم متفقین به ایران، کودتای سال 1332 و... آشنا شوید.
• به‌دنبال منبعی هستید تا بتوانید با کمک آن، از طرز نگاه و افکار خاندان پهلوی درباره‌ی مردم ایران آگاه شوید.

در بخشی از کتاب پهلوی‌ها از خاطرات پهلوی‌ها می‌خوانیم

1-13- نفوذ معنوی: در آغاز سلطنت، پدرم را مردم از روی عشق و علاقه می‌نگریستند؛ ولی در اواخر دوره‌ی سلطنت، چون برای پیشرفت امور مجبور بود به فشار و اعمال قدرت متوسل شود، این عشق و علاقه به حس احترام و تسلیم مبدل گشت. با این همه، در تمام دوران سلطنت خود، در کلیه‌ی افراد ملت نفوذ معنوی شگرفی داشت.

پدرم در فهم افکار درونی مردم زبردستی داشت و از نگاه و جناتِ قیافه‌ی مردم، به آنچه در ضمیرشان می‌گذشت پی می‌برد و به‌آسانی فریب نمی‌خورد.

1-14- دیکتاتور قرن: اطرافیان پدرم و رجال فاسد و مال‌اندوز با سوءرفتار خود موجبات نارضایتی مردم را فراهم می‌آوردند و مردم هم به‌واسطه‌ی ناآگاهی، گناه سوءمدیریت کشور را به گردن پدرم می‌انداختند. روزنامه‌ها و احزاب فحاشی می‌کردند و او را «دیکتاتور قرن» و حکومت او را «حکومت ترس و وحشت» می‌نامیدند.

پدرم به این مملکت و مردم خیلی خدمت کرد. او خود را پیر ساخت تا ایران را جوان کند. ولی به‌محض آنکه پدرم به اصلاحاتی واقعی، خصوصاً در زمینه‌ی صنعتی‌کردن کشور دست زد، او را سرنگون ساختند. واقعاً پادشاهی در ایران، با آن مسئولیت سنگین و رهبری یک مشت ملت نفهم (!) بی‌سواد، حسود و دارای مشکلات روحی و روانی، چه ارزشی دارد؟

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: تولد
فصل دوم تحصیلات
فصل سوم: ازدواج‌ها
فصل چهارم: فرزندان
فصل پنجم: مشاغل و فعالیت‌ها
فصل ششم: خصوصیات شخصیت
فصل هفتم: علایق شخصی
فصل هشتم: اعتقادات دینی و مذهبی
فصل نهم: املاک و دارایی
فصل دهم: سفرهای سیاسی و مسافرت‌های تفریحی
فصل یازدهم: جشن‌ها و خرج‌ها
فصل دوازدهم: حلقه دوستان
فصل سیزدهم: قاچاق عتیقه و حراج میراث فرهنگی
فصل چهاردهم: کازینو و قمار
فصل پانزدهم: موادمخدر
فصل شانزدهم: فساد اخلاقی
فصل هفدهم: فساد مالی
فصل هجدهم: فساد سیاسی
فصل نوزدهم: روابط خارجی
فصل بیستم: متفقین
فصل بیست‌ویکم: سازماندهی ارتش
فصل بیست‌ودوم: ساواک
فصل بیست‌وسوم: جاسوسی و جاسوسان
فصل بیست‌وچهارم: تاجداران، ولیعهد و ملکه
فصل بیست‌وپنجم: نخست‌وزیران
فصل بیست‌وششم: مجلسین ایران
فصل بیست‌وهفتم: احزاب سیاسی
فصل بیست‌وهشتم: اوضاع اقتصادی قبل از پهلوی
فصل بیست‌ونهم: صنعت نفت
فصل سی‌ام: انقلاب سفید و اصلاحات ارضی
فصل سی‌ویکم: کنفرانس‌های بین‌المللی
فصل سی‌ودوم: قرادادهای بین‌المللی
فصل سی‌وسوم: مردم
فصل سی‌وچهارم: اوضاع عشایر
فصل سی‌وپنجم: کشف حجاب
فصل سی‌وششم: روحانیون
فصل سی‌وهفتم: کودتا، تظاهرات و اعتصابات عمومی
فصل سی‌وهشتم: علل سقوط
فصل سی‌ونهم: انقلاب اسلامی
فصل چهلم: تلاش مجدد
فصل چهل‌ویکم: ترورها
فصل چهل‌ودوم: تبعیدها
فصل چهل‌وسوم: بیماری‌ها
فصل چهل‌وچهارم: مرگ
نمایه: اسامی اشخاص و انساب، احزاب، اماکن جغرافیایی، کتاب‌ها
منابع و مآخذ برای مطالعه بیشتر